CHUYN HI HNH VNH BIT

CUC DI TN B MT CA HM I HI QUN VIT NAM
Hi qun i t Kim qu quyt khng Nj cc chin hm Vit Nam lt vo tay ch

KIM & JULIE KANE


Li gii thiu: Ti liu ny trch trong cun Hi k ca i t Kim, bn Anh ng do Gio s Julie Kane ca i hc Lousiana l ng tc gi. on ny vit v chuyn ra khi ln cui ca Hi qun Vit Nam ng trn bo VIETNAM s thng 4, 1995. Bn Vit vn ܮc vit li bi Nguyn Trung Khu, v nhm Tin Bin San Jose. Ta do Tin Bin. Giao Ch gii thiu.


Mc du y khng phi l mt chuyn m gii chc qun s mun lm, song cng phi cn c mt "lch cng tc" thch ng vi tnh hung chin bi v thu xp Nj ri b t nܧc ra i. iu quan trng y ca phe tht trn l khng Nj tht thot nhn s v chin c quan trng ri vo tay ch. Cc chin xa v qun xa thuc Lc qun, d b kt li, song cc phi c ca Khng lc c th bay ra khi t nܧc trܧc khi ch qun ljn, v tu b hi qun c th ra khi bng sc mnh ca mnh. c bit Hm Ƕi Hi qun l mt phng tin qu gi c th ch theo rt nhiu ngܩi cng vi thy th on.

Nhiu ngܩi M cha h bit rng vo u thp nin 1970, Hi qun Vit Nam Cng Ha l mt trong 10 Hi lc ng u th gii vi 42,000 S quan v thy th (khng k Thy qun Lc chin) cng vi 1,500 chin hm v phi c. Nu phi ni rng c nhng ngܩi no thc hin ܮc vic di chuyn on tu ln ca hm Ƕi Hi qun ny, trong vng tuyt i b mt, vܮt qua ha lc ca ch, xuyn qua nhng khc vng vo ca sng Si Gn Nj ra ngoi khi Nam Hi, v pha Hoa K, ngܩi l Thiu t Richard Lee Armitage. S quan tt nghip ti Annapolis, ng Armitage phc v dܧi c Hi qun Hoa K ti Vit Nam, cho ljn khi ܮc vinh thng Thiu t. Theo bܧc hi hnh ca khu trc hm trn ng trn phng tuyn Vit Nam, anh ghi chin tch vi ba cuc tun dng chin u cng vi lc lܮng c vn Giang thuyn. Ng trn sn tu vi cc s quan v thy th Vit Nam, chia s cc khu phn, vui a vi cc chin hu ng minh bng ting Vit thng tho v khng bao gi ngn ngi thp tng h vo nhng "vng si Ƕng," thiu t Armitage khng nhng ܮc s knh n m ܮc c lng yu thng ca h.

Khi ng Ph t Tng Trܪng Quc phng Erich Von Marbod hi xem anh c mun tnh nguyn tr li Si Gn khng, th Armitage nhy ln chp ly dp may mn ny. ng ni "Sau ngt 6 nm phc v ti Vit Nam, ti sao ti li c th vng mt vo dp cht. Ti tr li Si Gn ngy 24-4-75 trn chuyn bay Pan Am cui cng." Hm l hai ngy trܧc sinh nht th 30 ca Armitage. Thiu t Armitage nh li "Ti thy Si Gn lung lay, ang lm vo tnh trng v chnh ph, chao o v nhng tin n, hng m n nhn nhng trng ha tin 122 ly, v cuc chin lan rng dn dn qu chy ln th mi lc mt nhiu..." Chng my chc ng bt lin lc vi ngܩi bn c l i t Kim v nh tip tay vo k hoch di tn hm Ƕi. ng Kim, hi 42 tui, sinh qun Bc Vit, tt nghip trܩng Hi qun danh ting ti Brest, Php quc. L Tham mu Ph Hnh qun ca Hi qun Vit Nam, trch nhim hng ngy ca ng l phi tr cc chin hm.

Nu c ai, ngoi tr Armitage, ni ljn ch "di tn" Kim c th cho ngܩi xung chi ha ngc, nhng vi Armitage th khc v ng tin cn nh anh em rut. t k hoch cho c binh chng ri b t nܧc l mt hnh Ƕng phn quc. ng Kim ni "Qu v phi hiu tnh hnh trong nhng ngy cui cng . Bt c ai c khu sng cng c th bt b v b t ngܩi khc. Ti khng dm ni ljn danh t di tn cho ai nghe thy, d l v ti. Chng ti phi tuyt i gi b mt cho ljn pht cht." Thiu t Armitage cnh gic "ng tit l k hoch ny vi bt c ai ngoi tr c Cang. Ti s tr li vn NJ ny cng qu v trong mt hoc hai ngy." Ph c Chung Tn Cang, T lnh Hi qun Vit Nam Cng Ha, ch mi nm quyn ch huy ܮc mt thng sau chn nm lm T lnh Bit khu Th . Chc v T lnh Ph ca Hi qun vn cn trng, v chc Tham Mu Trܪng ch c tnh cht qun tr hnh chnh. c Cang khng cn la chn no khc ngoi vic tin tܪng vo v Tham mu ph ca ng qua s tn cn v uyn chuyn da theo k hoch ca Armitage. V vic ny, trong bui tng kt tnh hnh sau ca Hi qun Hoa K hi thng 7, 1975, Ph c Chung Tn Cang xc nhn ngܩi cm u k hoch l i t Kim.

Thiu t Armitage nh li "Ngy 27-4-1975, ti thp tng v S quan Hi qun cao cp l Ph c inh Mnh Hng ljn ving thm mt cn c Hi qun Vit Nam vng ngoi Si Gn. Cn c ny va b tn cng hm trܧc, v chng ti tc khc ljn bng xe jeep sau khi cc thy th va y lui xong mt Ǯt xung phong khc. Xung quanh trn a cn ri rc nhng t thi v cc lnh cng sn Bc Vit b thng ang thoi thp, dn chng di tn ng nght trn cc con ܩng gn cn c, v b Ƕi cng sn Bc Vit cn thp thong dܧi nhng hng cy xa ang chun b mt cuc tn cng khc. Ph c inh Mnh Hng trao tng Hun chng cho cc chin s anh dng v khch l h tip tc chin u ngay trong gi pht m ti chc l sp sa ljn ngy Si Gn tht th." X chiu Thiu t Armitage tr v B ch huy Hi qun Vit Nam Nj cng vi i t Kim phi hp cc chi tit v k hoch di tn b mt. Nh li l c Th trܪng Quc phng Von Marbod hin din trong bui hp vi t cch quan st vin, v ng Kim ni: "Ti cm tܪng ng Marbod ang n c cuc di tn ca Khng qun." Cc k hoch gia tin rng h cn ba hay bn ngy na Nj lm s cng vic nhiu hn nhng g h lm. Armitage cn nh "C quan tnh bo Trung ng (CIA) bo co rng cng qun s khng chim Si Gn cho ti sau ba hoc bn thng Nm. Sau ny ti mi bit rng bn tin gi mo ljn vi CIA t tay cng sn (tc Ba Lan v Hung Gia Li) nhng thnh vin Hi ngh Bn Bn ca y Hi Quc T Kim Sot nh Chin (ICCS) - c trch nhim gim th Hip Чc Ha Bnh." (Thc s, c tha hip khng chnh thc v vic ny gia Hoa Thnh n, Mc T Khoa v H Ni. Tuy nhin ngy xc nh khng r rng v tnh hnh bin chuyn mau hn d tr - Ghi ch ca Tin Bin)

ng Cang nhn mnh trong bn thm nh tnh hnh nm 1975 "Hi qun khng ging nh Khng qun c th di chuyn mau chng. Chng ti cn thi gian Nj chun b khi hnh v thi gian Nj di chuyn." Nhng Hi qun lm cch no Nj di Ƕng hng chc chin hm ln v hng ngn ngܩi m khng gy ra hoang mang trong dn chng?

Nhn thy thy th on ngn ngi di tn nu khng em theo thn quyn ca h, Armitage ngh ljn mt gii php: "Triu tp tt c nhn vin Hi qun v gia quyn v cn c trn khp min Chu th v l do an ninh. Mt khi tp trung xong ti cn c, s cho ra lnh tt c ngܩi v tu i ra bin l ni s c cc chin hm ln ca Hi qun n." Ti Si Gn, vn cn hiu lc gii nghim 24/24 l dp tt ǥc bit Nj tp trung gia quyn Hi qun ti cn c, v ch c nhng S quan cao cp c th cng tc mi i qua ܮc nhng trm kim sot trn ܩng ph. im tp trung tm c th l Trung tm Hun luyn Hi qun. Rt lc lܮng ngoi bin vo sng Si Gn qu sm c th to ra s hong ht trong qun chng. Nhng vn cn c th thc hin nhng giai on chun b khc. C th thu ngn trc tun duyn li Nj khi thi im ljn th triu hi cc tu min duyn hi v mau chng. Tt c nhng cng vic sa cha tu di hn c th ngng li Nj tp trung n lc Hi qun vo vic iu hnh cc chin hm p ng vi nhu cu hi hnh mt cch hu hiu nht. Mt khu trc hm (DER), mt Tun dng hm (WHEC), 2 Tun duyn nh (PCS), 2 Hi vn hm (LST), v 3 Giang vn hm (LSM) phi b li Hi qun Cng Xܪng Si Gn, nhng cha quyt nh xong v s phn ca Giang vn hm th t l chic HQ-402. im hn ca cc chin hm gp nhau l o Cn Sn. Ngoi vic cn cung cp mt hi cng tr n Nj cha nhng tu b h v chin trn, cn phi tnh ljn vic s dng cc tiu nh trit thoi khi x s bng nhiu thy l trong vng Chu th sng Cu Long. Cc k hoch gia lܮng nh mt chng bn ting ng h Nj cho ngܩi v vt liu ln tu. Thiu t Armitage dnh ton quyn cho Hi qun Vit Nam nh ot ngy gi di tn. i t Kim ni: "Khng lo thc phm v nܧc ung. Ch cn chuyn ht tu b ra Hi phn Quc t, ri Hi qun Hoa K s lo tip liu ti ."

ng Kim ni thng v s cn thit Nj cc v Hm trܪng la chn nhm qun nhn nng ct tn cn lm thy th on hu gi an ninh cho nhng con tu. S ni lon l mt hin tܮng c th xy ra. Sc mnh v nhn cch v s tn nhim c nhn c th quan trng hn l cp bc khi bt tay vo vai tr lnh o s mng ǥc bit ny.

Ri ng NJ cp ljn vn NJ sau y vi s quan tm ln lao hn.

Hiu rng d lun Hoa K chng i vic a qu ng ngܩi t nn Vit Nam vo nܧc h, ng ni mt cch t nh: "D nhin, ngoi thy th on v gia quyn, chng ta cn ch Nj ch thm nhiu ngܩi. u tin ca chng ta dnh cho Hi qun v thn nhn. K ti l cc lc lܮng thn hu. Chng ta phi tܧc ht v kh ca nhng ai khng phi l Hi qun trܧc khi h ln tu." Thiu t Armitage khng phn i, nn ng Kim mau l tnh xem mt chic LST (hi vn hm) c th ch ܮc bao nhiu. Th d - mt LST - thng thܩng ch ch 110 ngܩi. Mt chuyn tu "thoi mi" cha khong 300 ngܩi. Nhng trong hon cnh khn cp, tu ny c th ch c ngn. Mi nhn mng NJu phi ܮc bo v cho khi b cht, tra tn, cm t hoc chu hnh pht no khc khi ri vo tay k th. H bn tnh ljn chuyn c th ph hy mt s trung tm chin lܮc v qun dng trܧc khi ra i. Kim khuyn khng nn cho n Hi qun Cng xܪng. Cng vic ny cn phi c mt tn ct mn, ng ni: "Nhng ting n s khin dn chng Si Gn tܪng l cng qun vo thnh ph ri, v do s cn tr cho vic o thot."

ng Kim lm vic ti vn phng ljn khuya, cht git mnh nghe ting g ca, l c Cang. Tuy rng tܧng Dng Vn Minh lc vn cha nhn chc Tng thng, ng Cang hp mt vi nhng i din ca tn chnh ph. ng bo rng "Minh Ln (Big Minh) mun qun lc hy tm ngng tay trong vi ngy Nj ng thng thuyt vi cng sn." ng Minh c lp mt chnh ph lin hip. i t Kim ni "Tht qu d dng cho mt chnh quyn mu hng (thn cng) bin thnh mt chnh quyn (cng sn). V khi n c ri, Hi qun s kt cng. y l c hi duy nht Nj chng ta ra i." c Cang ng , v c hai ngܩi cng tin hnh k hoch di tn.

Ngy 28-4-1975, tܧng Minh nhm chc tn Tng thng Vit Nam Cng Ha. My gi sau, ng Cang ܮc vo yt kin ring, Tܧng Minh bo ng Cang rng khng cn mt cht hy vng no Nj ni ljn ngng bn hoc bn lun v iu kin u hng. "ng Minh ni rng nu chng ta chin u, s c thit hi sinh mng v ǰ mu v ch v tnh hnh tuyt vng. y l trܩng hp ai ny phi c gii php ring cho mnh." Ph c Chung Tn Cang tr li B T lnh triu tp bui hp tham mu, v quyt nh by gi l lc ra i.

Vic xung tu ca Hi qun phi bt u lc 18 gi v s phi hon tt lc 22 gi ngy 29-4-75 l lc bt u khi hnh. n rc-kt ma xung Si Gn sut c m. Trܧc vo sng sm ngy 29 thng 4, 1975, Thiu t Armitage c dp ri B T lnh Hi qun Nj thc hin mt vng tun thm trong thnh. ng nh l "S kin u tin ti nhn thy l mt phi c ca Khng lc Vit Nam Cng Ha trng ha tin trn bu tri Si Gn, ang t t lao xung t trong mt cm khi en." c giao tranh l t nhiu ni trong thnh ph, ǥc bit l Ch Ln. Bit chc s xp ǰ sp ti ni, ti chy v c quan Ty vin Quc phng Hoa K (DAO) Tn Sn Nht, trܧc l B T lnh Vin tr Qun s Hoa K ti Vit Nam (MACV). Phi trܩng ang b pho kch nng n. Hai lnh Thy qun Lc chin M b cht sng hm ti c quan DAO - y l hai binh s cui cng b mnh v chin cuc. Khi ti i vo cng Tng hnh dinh ny, th b mt ngܩi n ng Vit Nam cha sng lc v i ܮc di tn. Trong chc lt khi ti quay xe v pha sng Si Gn qua ng thnh ph. ng ta lc u, nht sng vo ti v b i.

Sng hm nh thܩng l, i t Kim in thoi vi tܧng ng Vn Khuyn, tham mu trܪng B Tng Tham Mu v i t Lܮc (Khng qun) ti phi cng Tn Sn Nht. V tr Tn Sn Nht v pha Ty Saigon, nn Khng lc c trch nhim phng th sܩn pha Ty thnh ph. Hi qun chu trch nhim pha ng do sng Saigon bao quanh, trong khi Lc qun c trch nhim c hai mt Nam v Bc. i t Lܮc ni l h mt c hai phi c vo sng hm , v nhn thy tnh hnh nng n. ng s thng bo cho hay khi no Khng qun khng cn kh nng cm c ܮc na, Trung tܧng ng Vn Khuyn hi xem sng Saigon c cn an ninh khng, v tht vi iu bt bnh thܩng, nh "i t c cn g khng? Ti c th gip ܮc g cho ng khng? Thi ܮc ri. Cho gi bit." Trong my tun qua, k t sau ngy trit thoi khi Cao nguyn Trung phn, i t Kim v Tܧng Khuyn hu nh lin lc thܩng xuyn vi nhau. V h thng truyn tin ca Lc qun mt lin lc cc vng giao tranh, tܧng Khuyn phi ty thuc vo truyn tin Hi qun qua cc chin hm dc duyn hi Nj theo di vic di chuyn ca qun lnh trc thuc. Song ng Kim cm thy trܧc Trung tܧng ng Vn Khuyn cha h ni li "Gi bit" vi mnh.

Khong 11 gi sng, i t Kim ch tip xc ring vi cc hm trܪng trong phng hi ca B T Lnh Hi qun Vit Nam. "Rt c th chng ta s ln ܩng hm nay, Hy la chn nhng qun nhn tn cn nht lm thy th on. Ch ti a hnh khch, nhng nh k l tܧc ht v kh ca nhng ngܩi ngoi hi qun. Khng cn thc mc v thc phm v nܧc ung. Trn ht mi s, nu b bn vo tu, ng bn li. Nhim v dnh cho Lc lܮng Giang thuyn. Nu chng may mt tu ln b nn trn sng, cc chuyn tu i s b ngng tr. im hn ca chng ta l Vnh pha ng Nam Cn Sn. C ai hi g khng?" Cc s quan nghe ng ni rt sng st. Mt thuyn trܪng tr tui cng ci ln ting "Nu chng ti khng mun i th sao? Mt s chng ti c gia nh ngoi Saigon, hoc c nhng thn thuc trong chnh quyn mi."

ng Kim ni "Khng ai bt buc phi i c. Nhng nu qu v khng i, xin vui lng gip cho nhng ngܩi khc mun o thot. Xin nh rng chng ta cng l Hi qun."

Tr li vn phng, i t Kim bc in thoi gp mt i t trn B Tng Tham Mu, ng ny ni vi ging ht hong, nhc i nhc li "Mi ngܩi i ht ri. Ti l ngܩi cui cng cn li y."

"Cn tܧng Khuyn th sao?" "i ri, i ri. Ch c mnh ti. Bn ng cn ai l v tܧng cao cp nht?" i t Kim p: "Ph c Cang, Ba sao, T lnh Hi qun." "Mi ng y l v y ngay tc khc v gi chc T lnh qun lc." "Ti s tha li." ng Kim p vi ging h nghi.

ng nh quay in thoi ljn vn phng tܧng Cang, nhng ri quyt nh ch thn i gp. Lc qun m i ht ? Sao tin ܮc. iu khin i t Kim ngc nhin khi thy ng Cang bt nga ngܩi ra sau lng gh v cܩi vi hai hng nܧc mt rn ra, "Th l by gi ti l tܧng bn sao! M ܧc ca ti thnh ri!" i t Kim khng dn lng ni, d ng vn rng gi, song cng cܩi xa: "Sao c khng thng cp cho ti? Gn lon ba sao cho ti lm Tham Mu Trܪng cho ng ch?" Ting cܩi ca hai ngܩi xen ln vi nhng ting m ca i bc, ting ng ca sng tay v ting vi vu ca Ƕng c my bay. ng Kim tr li lm vic vi mt cm gic k d.

n gn tra, ng Ƕi nn st, mc o gip v ly xe jeep i thm gia nh, b v L th Thm, v 5 con. ng do d cha em gia nh vo trong cn c. V ng c th tham phin v phi ng trn sn, m ng th vn cn thy my ngܩi hng xm c Nj nht c Ƕng ca v con ng. Song iu quan trng l ng mun oan chc sao cho nhng con tu u tin t Saigon ra i khng b lt vo phc kch ca Vit cng trܧc khi ng giao ph s phn gia nh ng vo ci nh mnh ca hi qun. D sao th cng phi sng gn cn c Nj c th ht i ht vo pht cht.

Mt tun l trܧc khi ra i, bn ng nghip ca ng Kim c nh gip giy t Nj a gia nh i bng my bay, nhng ng khܧc t v khng mun dnh mt nhng ǥc quyn ca cc qun nhn khc. Gi y ang t hi l ng x s nh vy c ng khng? nh, ng dn mi ngܩi chun b sn sng ch mt b qun o v bn chi nh rng ri ngi ch ng gi in thoi v. B Thm t ra rt tc gin v ng khng dn d g cho b r hn. ng v s s mt bn trn mnh giy: "Nu c g trc trc, anh c mt ng bn c tu nh c trn con sng nh gn y. Bo ng ta c treo mt l c Php v chy ra ca khu." Ri n ngu nghin mt bt cm, ba u tin trong hai ngy. Khi bܧc ra, mt ngܩi hng xm nh t lt Nj nh ng a gia nh vo B T Lnh. ng hng xm a 10 lng vng mi ngܩi. Kim t chi v b i. Trn ܩng v B T Lnh, ng Kim suy t v ci c may sinh tn ca gia nh. C l c may ca v con i thot v cn sng chim khong 30% - cn gp i ci c may ca chnh ng.

Trong khi Thiu t Armitage quay v B T lnh Hi qun Vit Nam, v k li rng "Sau khi ܮc bit S qun Hoa K bt u di tn v hi hp vi tܧng Al Gray - (v sau l T Lnh Thy Qun Lc Chin) - ch huy lc lܮng trong Chin dch Gi Chܧng. Ti li xe v B Ch huy Hi qun Vit Nam xuyn qua nhng ܩng ph cng lc cng mc kt. Chng ti li xe qua nhng vng n sng. vi khu ph khc, lnh trt b qun phc Nj mc qun o dn s.

Ti bo co nhng tin tc di tn ln cp lnh o v quyt nh s t chc tng on tu trt t ko ra Cn Sn theo ch th ca T lnh Hi qun Vit Nam. Ti lm s quan lin lc cho mt h tng Hm Hi qun Hoa K vi hy vng s gp nhau ngoi ."

Khi i t Kim v ljn B Ch huy, ng ܮc tin i t Lܮc, khng qun, c gi in thoi, ng bn ku Tn Sn Nht nhng khng ܮc hi p. Nh vy l Khng qun cng thi khng chin u na ri. Ch cn Hi qun. V Saigon b ng c ba mt Bc, Nam, v Ty. c Cang v i t Kim quyt nh gi di tn sm hn 4 ting. ng Kim gi cho cc chin hm vng duyn hi. Phi mt LST (Hi vn hm) v 2 LSSL ra Vng Tu Nj di tn vng 2 Duyn Hi. Phi i Nm Cn v Ph Quc, mt LSM (Giang vn hm) 2 LST (Hi vn hm) v mt AGP. K , ng triu tp bui hp tham mu ngay ti sn B ch huy Hi qun. ng go ln ting cho ai ny NJu nghe thy v m thanh b t do ting n ca i bc v phi c trc thng. " ljn gi i! Qun ch ang tin gn. Qu v c hai ting ng h Nj gom gia nh v em xung tu. ng ht hong - ai cng c ch c. ng em theo g ht, d l thc phm." Mt ngܩi hi "C ngha l chng ta b nܧc ra i?" "ng vy ch khng s b bt ht." C ting ku thm thit vang ln, ri tip theo l c 300 ngܩi a im tp trung cng u su than khc. C ngܩi ng ln xung t, dy da, tay m u. C ngܩi chy b ra ngoi. Hu ht ai cng tr mt nhn, chng hng. C ngܩi ch suy ngh vn v, v vng.

ng Kim ro bܧc xung bn sng, ni c 4 tu ln ang bnh bng trn sng nܧc. Ba chic bn A v 1 chic bn B. Bn C nm dܧi mn sng, hai bn D v E bn trong Hi qun Cng Xܪng, cch khong mt phn t dm. ng hi thc cc thuyn trܪng "Chun b v kh, Chun b v kh!" Cho ljn lc , mi vic NJu trong vng trt t.

Quay v vn phng, i t Kim gi in thoi v nh, khng ai tr li. Quay tip nhng in thoi vn c reo hoi. ng phi S quan ty vin, Trung y S, ly xe jeep i mt vng xem sao. Bn chc pht sau Trung y S quay v mt mnh v bo co l ca trܧc nh ng m toang, m trong nh th trng rng. Cht in thoi reo, ng vi chp ly Nj tr li. Nhng y ch l Thiu t Armitage, vi ging ni k l v rt xa, nghe c v vng t y bin ln: "Qu tr ri, i t, qu tr ri..." "ܮc ri, Chng ti di tn ngay by gi." Qu tr ri..." v ging ni yu dn i.

------------

H tnh cn 4 gi Nj cht y cc tu, song thc ra mt c mt ngy v thm gn na m. ng Kim dn ht n lc gii quyt t v rc ri ny ljn v rc ri khc, c khng ngh ljn s phn gia nh. Khi u l ton b t lnh b cp in, k ti l chic HQ.01, con tu bnh bao tin nghi vn l mt khu trc hm dnh ring cho cc s quan cao cp, nhng thy th on li khng chu Nj dn biu v s quan Lc qun ln tu. ng c lm cho cc thy th du bt gay cn i, v ngh rng iu hay nht l Nj tܧng Cang v gia quyn dng mt tu nh hn. D sao cc thy th cha bit nhiu v c Cang; h c th trch c ng t lnh v ci thm ha thnh lnh ny. Nhng i t Kim qun rng v thuyn trܪng ca chic tu m ng mun ch tܧng Cang li l con trai ca v t lnh tin nhim. Hm trܪng ny ln mt gt: "Chng cn ai l t lnh c, m ti cng s khng i u ht." Phi sau cng, ng ta ng ch mt chuyn y hnh khch ra Cn Sn ri s tr v. "ng Kim, ti lm vic ny v ng yu cu ch ti khng cn chp hnh mnh lnh na u."

Ti Hi qun Cng xܪng, ng Kim bng qua mt m ng v thy cng cn kha v bn con tu cn trng. Khi ng ra lnh cho v thuyn trܪng ph trch cho m cng th m ng chy a vo. Cc xe hi, xe gn my NJu b ri trn ܩng ph m my vn n. Lu thng ngng džng. Ti x nhn ci. Kim bng ngang ܩng sang bnh vin Hi qun l ni tng nhm Bc s v y t ng trn sn c quan st cc bin c. V thuc gii qun y, h khng s hi cng sn bng cc gii khc. D nhin h li. ng bo h c vic ly nhng xe hi v xe gn my v li dm i ni khc. Th l ht kt xe.

Tr v B Ch huy Hi qun, va chp ti th Trung y S chy v bo l c rc ri ln trong cng xܪng: Ni lon. ng chy ra bn tu v nhy xung mt thuyn my. Ni trong my pht ng xng thng vo ng tu. Vn ba chic tu cht ngܩi t hi x tra hm cn nm ch bn D. Con tu u pha trong v gia NJu cht nch ngܩi, nhng chic tu u pha ngoi - hi vn hm HQ-503 - trng c v trng rng mt cch l lng. ng Kim leo con tu gia v ct ting gi cc thy th HQ-503 "y l i t Kim. Ti xin ni chuyn vi Hm trܪng ca cc bn." Thy th bo l Hm trܪng khܧc t tr li. ng Kim tip tc "Ti khng ni vi t cch l mt Ch huy Trܪng, nhng l mt thy th ni vi mt thy th." H bo ng l Hm trܪng vn t chi. "Ti sao cc bn khng ct t dy thng chn ngang Nj cho cc chin hm bn trong ra i? Tu khng di chuyn ܮc nu cc bn cn chn dy thng." Cc thy th bo ng ta l v thuyn trܪng vn khܧc t. Kim ng m ra v ni vi s hnh khch ang ng chung quanh. "ng tin trong ti qu v s v gi tr khi sang nܧc ngܩi, xin qu v tin ti i, nhng ngay gi pht ny tin y c th mua ܮc t do." Th l mi ngܩi bt u chuyn tay nhau nht y tin vo chic m, lun c cha kha ca v cha kha xe hi. "Mt chic m na! ng no cho ti xin thm chic m na i!" i t Kim chuyn s tin thu ܮc qua ci ngang ljn tay cc thy th v h n mn tin ny trn boong tu nh mt m c vy.

Th l ܮc vic. Lnh Hi qun ct dy thng.

Mn si Ƕng k tip l do Trung t Dip, Ch huy Qun cng chn nam chn xiu v sc sa mi rܮu whisky, kh sng lc vo sܩn ng Kim, "Ti sao ng ra lnh... cho nhng chin hm... ca ti phi i?" Kim gii thch l ti cng sn ang tin vo. Dip d mnh sng vo Kim "C... tht... khng...?" ng Kim p "Trܧc y anh l sinh vin s quan kha 10 ca ti ti trܩng Hi qun m. Ti c ni di anh iu g khng?" Khu sng lc lch cch rt xung t, Dip lm nhm: "S quan ty vin... ca Minh ln... l... bn ti... Bn ca kha 10... S gip chng ta c vic lm... trong ci tn... ci tn chnh ph."

Li ljn mt chuyn ti t nht. Khong na m, vo lc nhng chuyn tu ang cht y ngܩi v vt liu th c xe jeep chy vo Nj n sng trng ngay ti bn tu. Mt s quan Hi qun nhy ra khi xe v ni bng loa phng thanh "Ch , ch ! y l v tn T lnh Hm Ƕi ca cc bn. Tt c mi tu Hi qun phi nguyn ti ch. l mt mnh lnh." Lc Kim ang ng trn cu tu HQ-07. My v tuyn ca tu li vang ln li cht cha "y l i t Ph, tn Tham mu ph Hnh qun. Ton th mi chin hm phi tr v Si Gn ngay tc khc. Xin nhc li. Ton th mi tu Hi qun phi quay v ni xut pht." Kim chp ly my truyn tin ca con tu: "Khng phi, y l i t Kim, ti mi l Tham Mu ph Hnh qun. V anh kia, anh Ph, tt hn nn cm hng i. Anh l mo danh. Ton th cc chin hm NJu phi ra i."

Nhng ting ca ng Ph vn vang vang qua h thng ca Trung tm truyn tin hnh qun m ngܩi ta c th nghe r sut chng ܩng ti Ph Quc, trong khi lnh ca ng Kim ch nghe r trong vng ln cn m thi.

Nhng chuyn rc ri vn cn tip tc "Ch . y l i t Tn, t lnh hnh qun ca cc bn. Ti ra lnh ng tt c cc li vo Hi qun Cng xܪng. Tt c cc chin hm NJu phi gi nguyn v tr ti bn. Tt c n v phi bo co v cn c ca mnh." "y l i t Kim. Cm i, tt c cc anh l mt l bp! Tt c cc tu NJu phi i ht." ng Kim nhn li quanh bn Cng, hnh nh mt s tu tip tc cht hng - nhng chic khc cn li ra sao, tht khng r?

"Ton th on tu nh neo. Th ht bnh li; my chy 1/3." i t Kim ra lnh v gn mnh vo gh hm trܪng trn chic HQ-07, con tu ng tng ch huy t thu cn tun phng duyn hi. Lc ny mi qu na khuya, v y l con tu th ba trong ba chic cui cng ra i. Nhng chic thuyn nh chy phng theo ch y ngܩi v xin ܮc ln tu. C tu ngng li p ng, c nhng chic i lun. Khng sao tin ܮc l khng c ai bn vo h. Khi ljn gn Vng Tu, nghe ni l n v Hi qun ti n sng vo cc con tu m ܩng hm trܧc. Vy m ng trng cy h gi an ninh li ra Hi phn Quc t. C l m ny qu gin d nn h quay sng ln v bn vo tu Hi qun. ng bn ra lnh cho tu tt ht n hiu truyn tin khi i qua Vng Tu. Trn l trnh, c nhng chic tu nh c b li v bc chy trn bin nh mt ng qut Zippo, ng phi c nn lng khng dm ngh ljn gia quyn.

Tri sng. Bin ng trm lng trong sut nh gng. Nhng ci trm lng thin nhin ang b tn thng v nhng xc tu v hng ha cng nh nhng chic thuyn v ch tri git y. Gi y on tu ra khi tm sng ca ch qun, nhng cng l lc phi lo u v Khng qun v Hi qun CSBV c ba chic tun dng hm Komar ca Lin S trang b ha tin SS-N-2. Cng cn phi quan ngi hn na v nhng tim thy nh P4 v P6 v cc thuyn v trang ca Hi qun Bc Vit.

Cht c tn hiu cu cu t mt thuyn nh ch cc s quan cao cp b binh b cn du gn Soi Rp. Nhn ra danh tnh ca h, Kim gi v tuyn cho Hm Trܪng HQ-17, ang ri Ph Quc, nh ng ny chy vng ra vt h. ng phi khn khon hai ln, v Thuyn trܪng sau cng mi ng i kim sot li cc ca khu Cu Long ni c nhng thuyn nh khc ang mc cn Nj cp cu.

Lin lc bng v tuyn vi thiu t Armitage ܮc bit ng ny ln tu USS Blue Ridge m khng c giy t ty thn nn phi nh t lnh tht Hm Ƕi, Donald Whitmire lin lc vi Ng Gic i Nj xc nhn cn cܧc. Sau , b Quc phng cho php hai chin hm USS Cook v USS Tuscaloosa tip xc vi on tu di tn Nj a v im an ton. Tu USS Vega ܮc phi ljn cung cp tip liu. C t nht 34 tu ca Hi qun ri khi Vit Nam ch theo khong chng 30,000 dn t nn. V sau 30 chic ܮc chuyn giao cho Hi qun Phi Lut Tn. C bn chic sau khi chuyn dn t nn sang cc tu khc, Tht Hm i nh ǡm ngoi bin.

Ngoi s tu ܮc xc nhn, cn c Ƕ trn dܧi 10 tun duyn nh b tri ngoi bin sau khi chuyn ht ngܩi ln tu khc. Cng c nhiu thuyn trܪng tr li Si Gn sau khi chuyn ch mt s anh em Hi qun i tm t do.

on tu ra ljn Cn Sn sng mng 1 thng Nm 1975. K hoch d tr l c on s i sang Phi Lut Tn ni trong vi gi. Kim i t tu ny sang tu khc Nj tm v con ri yu cu Armitage giao ph cho ng mt trong nhng chin hm Hoa K u ngoi hi phn, Nj hܧng dn lc lܮng Giang thuyn ra khi. Thiu t Armitage t v ng , song cp trn ng ta ni khng ܮc. V th ng Kim li ni vi cc v tܧng lnh rng s ly mt tu quay nhanh v Si Gn Nj tm kim v con. H ni, c vic i, nhng chng ti khng th ch Ǯi ܮc. Ba s quan tr, gm c Trung y S, tnh nguyn cng v vi ng.

Sau vi gi chy trn bin, my tu b h. S quan c kh trng thy th on c sa cha v b d, ni rng v ny hnh nh c bn tay ph hoi. ng hi "Ai n lm hi ti nh vy? Ai li ght ti ljn nh th" Trung y S ni "Tha ng, c l v ngܩi thng mn ng."

Sau vi gi lnh nh trn bin, nhm ny ܮc chic HQ-17 vt ln, cng chnh l chic tun dng hm m ng yu cu quay li n chic tu ca b binh mc nn. H vi v Nj chy theo kp on tu sn sng khi hnh i Phi Lut Tn. Cuc hnh trnh i Phi Lut Tn mt by ngy. Armitage k li: "Vo bui sng u tin, c my chic oanh tc c Con Gu ca Nga bay trn u chng ti. Song ngoi v ny, khng c s xut hin no ca ch qun c."

c mt thm kch lm au bun cho cuc di tn gn nh t k lc hon ton tt p. l trong lc di chuyn hnh khch t chic tu h sang tu HQ-3, mt thanh nin hong s x y mt thiu n xung bin cht. Armitage ngi cng tu ch huy vi Ph c Cang ܮc bo co rng: "Anh ny b mt thy th Vit Nam bn cht ti ch. Sau tt c cc qun nhn NJu b tܧc ht v kh. Mt s v kh ng k thu ܮc cht khoang cui tu."

B Ngoi Giao Hoa K thu xp trܧc vi chnh ph Phi Lut Tn v vic gip ǫ 50,000 dn t nn Vit Nam v Cam Bt trܧc khi chuyn h sang lu tr lu ngy tri t nn Guam. Nhng vn NJ cha hn hon ton sung s ch v c c mt hm Ƕi tu chin ngoi quc ko vo vnh Subic. Tng thng F. Romulo, ǥc bit khng yn tm v s lm bun lng tn chnh ph Cch mng lm thi Vit Nam, mt "hng xm gn nh" ca Phi.

Theo m t ca tun bo Newsweek, hm Ƕi ny "khng thc phm v nܧc ung, chm chp tin vo qun o Phi Lut Tn v khng ܮc hoan nghnh." Cc vin chc Hoa K phi duyt li mt vi iu khon trong nguyn bn Tha ܧc chuyn giao tu chin ca Hoa K cho Vit Nam. Chiu theo tha ܧc , quyn s hu s tr v cho Hoa K khi no nhng chin hm khng cn trong qun v ca Vit Nam Cng Ha na. Do , chin hm Hi qun Vit Nam gi y l chin hm Hoa K, c quyn tin vo tr ng cn c Hi qun M l Subic Bay. D vy, chnh ph cch mng lm thi Vit Nam cng gi mt in vn cho chnh ph Phi i quyn s hu cc tu . Tip theo l nhng thng lܮng ngoi giao cp thܮng nh. Nu chnh ph Phi khng cho php on tu bung neo, th chng cn cch no m thy ܮc nhng con tu cng m dn t nn qu mt mi ǥt chn ln o Guam. Mi ljn ngy 7 thng 5, 1975 l ngy hm Ƕi ljn Phi, tܧng Romulo cn e da rng phi tm giam cc chin hm Vit Nam trong khi ch Ǯi Hoa K v chnh ph Cch mng Vit Nam bn chi tit v vn NJ s hu.

Nhng khi i s M ti Phi Lut Tn khn kho nu ln vn NJ tm giam c 30 ngn dn t nn - y l mt nhu cu v tip vn m chnh quyn Phi cha sn sng m trch - th tܧng Romulo bt thn thay ǰi lp trܩng tuyn b rng vic chuyn giao s tu cho Hoa K l sng kin tuyt vi.

Trܧc khi cc tu ca Hi qun Vit Nam ܮc a vo qun cng (Subic), s phi tho g ht trng pho, b ht n dܮc, sn pht li nhng ch v s hiu trn thn tu, h c Vit Nam xung v ko c M ln. Nghe ܮc cc chi tit ny, i t Kim ln u tin thc tnh Nj bit rng y qu l mt chin bi thc s trong trn chin m ng em c cuc ǩi thanh xun tham d. Song le, vn cn mt cht g Nj lm cho cc chin hu ng minh khi b bng. Mt l nghi chnh thc thuyn chuyn hiu k s khng lm thng tn l quc k Vit Nam khi h xung. n chiu, cc bui l h k ܮc t chc trn mi chin hm Hi qun Vit Nam. Cc v Hm trܪng džc din vn chuyn giao. Mi khi cun giy h c rt xung sn tu, l mi ln ngܩi dn t nn ct ting ht Quc Ca "Ny cng dn i! Quc gia ljn ngy..." Ting ht vang m trn sng nܧc Thi Bnh Dng. Th ri, thay vo l nhng c M ܮc ko ln trn mi chin hm. Cc s quan Hi qun Vit Nam chy xung cui tu, lt ht cp bc ling xung bin, lun c nhng chic m. Lc , khng cn cn cܧc qun nhn na, h khng cn cm thy h thn khi a con tu vo Vnh.

Kim vn cha tm thy v con, nhng may mn thay, chnh b y tm thy ng sau nm tun l. B v nm chu bnh an v s. V qu s hi do ting n gn Si Gn, c nh ln tu nh c ca ng bn phng ra bin v ܮc Tht Hm i M vt ri a ln phi c bay v o Wake.

Chnh quyn Phi Lut Tn khin trch Thiu t Armitage v gy ra nhng phin toi lin h ljn Hi qun Vit Nam nn ǥt ng vo tnh trng qun thc ti gia trong ba ngy ti cn c Hi qun Subic. ng ta cܩi ni: "Tht l tt cho ti. C vic n Hamburger v ung bia." Qu tht chnh ph Phi lc khng bit l giam gi mt ngܩi m tng lai s tr thnh ph t B trܪng Quc Phng ǥc trch ng Nam , Thi Bnh Dng v Quc T v, v cng s l mt thng thuyt gia ǥc bit thuc Tng Thng Ph lo v vn NJ lin quan ljn cn c Hoa K ti Philippines. n nay, ng Armitage vn cn gi lm k nim l quc k Vit Nam do thy th on HQ-03 trao tng.

Sau khi ri b qu hng, ng Kim v gia nh nh c ti M. ng u bng Cao hc Qun Tr Kinh Doanh v ang l K s gip vic cho hng Entergy Operation. ng cng l mt trong nhng nh lnh o ca cng ng Vit Nam ti New Orleans.

Ba mi chin hm ca Hi qun Vit Nam sang ti Phi ܮc chuyn giao cho Hi qun Phi Lut Tn. Cho ljn by gi vn cn 11 chin hm trong s k trn vn cn hin ngang phc v dܧi c.

(Ti liu ny vit phng theo bi bo trn tp ch Anh ng VIETNAM, trch trong tp Hi k ca i t Kim c tn l Cnh ng Du: Vit Nam 1933-1975. Tin s Julie Kane thuc i hc Tiu bang Lousiana cng l ng tc gi. Nguyn Trung Khu v Tin Bin San Jose).


Go back to VIET Magazine 406 Home Page