MT V�NG CNG �NG T NN:

DO PH�N �NG �I V�I TRN CHI�N
AFFIRMATIVE ACTION

"AFFIRMATIVE ACTION" �ang l� m�t NJ t�i tranh lu�n n�ng b�ng v� quy�t li�t gi�a hai khuynh hܧng ch�nh tr� t�i California v� nhi�u n�i tr�n to�n qu�c. B�o ch� M� thܩng xuy�n tܩng thu�t, b�nh lu�n v� t�m hi�u ph�n �ng c�a ngܩi d�n v� vi�c n�n hay kh�ng n�n h�y b� lu�t "Affirmative Action". Ri�ng c�ng ��ng Vi�t Nam, ch�ng t�i �t th�y b�o ch� quan t�m tܩng thu�t ho�c tr�nh b�y cho ��ng b�o n�i dung c�a ��o lu�t g�i l� "Affirmative Action". Vi�t Magazine �� �i m�t v�ng t�m hi�u, qua c�c cu�c tr� chuy�n v�i m�t s� ngܩi trong c�ng ��ng Vi�t, �� c�c th�nh ph�n v� l�a tu�i, nh�n th�y r�ng: ��i �a s� kh�ng Nj � ljn v�n NJ m� hai �ng Wilson v� Clinton �ang "��u" nhau v� ngh� r�ng �� l� m�t "NJ t�i ch�nh tr�" Nj v�n Ƕng tranh c� T�ng Th�ng v�o n�m 1996... "�, chuy�n tranh c� m�, t�m hi�u l�m chi?" Kh� nhi�u ngܩi trong s� �ܮc tr� chuy�n kh�ng hi�u "Affirmative Action" l� lu�t g�? Li�n can t�i nh�ng ai, c�m �o�n �i�u g�? M�nh l� ngܩi Vi�t c� quan h� g�? H�u h�t h�c sinh High School (Trung h�c) v� sinh vi�n NJu bi�t n�i dung lu�t Affirmative Action l� nh�ng quy ��nh c� th� nh�m n�ng ǫ v� t�o c� h�i cho c�c th�nh ph�n thi�u s� �� t�ng b� k� th�, ch�n �p, v� cho c�c ph� n� c� c� h�i v� quy�n l�i ��ng NJu v�i nam gi�i trong c�c l�nh v�c ngh� nghi�p, k� k�t h�p ��ng, kh� ܧc, th�ng ti�n ch�c v� v� gi�o d�c. M�t s� ngܩi n�i l� c� th�y ch� Affirmative Action �ܮc b�o Vi�t Ng� d�ch ra l� "H�nh Ƕng kh�ng ��nh" ch� kh�ng bi�t l� kh�ng ��nh c�i g�, h�y b� �i th� c� h�i g�. Trong s� nh�ng sinh vi�n h�c sinh �ܮc h�i, h�n m�t n�a cho r�ng. "B� th� b� kh�ng can g�, khi m�nh �� �qualification� th� c�n g� �quota�, c�n g� �favor�." ��y l� th�i Ƕ kh�ng kh�i ��y t� h�o c�a tu�i tr�. M�t s� sinh vi�n th� tr� l�i r�t d� d�t: gi� "Affirmative Action" c� th� c� l�i cho da �en, c�c s�c d�n thi�u s� v� ��n b� h�n. C� lu�t quy ��nh th� v�n h�n. M�t b�c s� tr�, hi�n c� ph�ng m�ch � �ܩng Senter �� n�i: "Khi �i h�c th� Lu�t Affirmative Action �t c�n ljn, v� t�i �a s� c�c trܩng ��i H�c c� c� �� ti�u chu�n l� h� nh�n v�o, nh�ng kinh nghi�m cho bi�t khi ra trܩng t�m vi�c l�m th�ch h�p v�i ng�nh ngh� �� h�c l� m�t v�n NJ kh�c. ��i v�i c�c s�c d�n thi�u s�, kh� m� c� s� b�nh ǣng th�c s� trong x� h�i M�. Do ��, c�n ph�i duy tr� lu�t n�y. M�t v� cao ni�n � Mountain View cho r�ng: "H�y lu�t �y �i th� m�t l�m ��, v� �c k� th� ch�ng t�c s�c d�n n�o c�ng c�, ri�ng ngܩi da tr�ng c� t�m l� t� t�n, cho m�nh l� h�n gi�ng d�n kh�c." M�t h�c gi� �� � M� h�n 18 n�m cho r�ng n�u h�y b� lu�t Affirmative Action t�nh tr�ng x� h�i s� x�u h�n v� s� kh�ng c�i thi�n �ܮc t��ng quan gi�a ngܩi thi�u s� v� ngܩi da tr�ng.

Ch�ng t�i ch�a c� d�p ti�p x�c v�i c�c nh� ho�t Ƕng c�ng ��ng n�n kh�ng bi�t �ܮc � ki�n c�a gi�i n�y ��i v�i v�n NJ n�n hay kh�ng n�n h�y b� lu�t Affirmative Action. Tuy nhi�n, theo thi�n �, c�c nh� ho�t Ƕng c�ng ��ng, c�c v� l�nh ��o �o�n th� n�n c� nh�ng cu�c th�o lu�n Nj c�n nh�c l�i h�i h�u c� th�i Ƕ th�ch ��ng trong t��ng lai, c� th� l� trong m�a b�u c� n�m 1996, n�u mu�n s� d�ng kh�i c� tri c�a c�ng ��ng Vi�t Nam m�t c�ch h�u �ch. Ngܩi Vi�t t� n�n hi�n �ang c� g�n hai th� h� sinh ra v� l�n l�n t�i M�, c�c th� h� n�y s� tr�c ti�p ch�u �nh hܪng c�a vi�c h�y b� hay duy tr� lu�t Affirmative Action. V� Vi�t Nam tr�n th�c t� ch� l� m�t c�ng ��ng thi�u s� non tr� h�n m�t s� c�c c�ng ��ng thi�u s� kh�c. C� th� n�i: bao l�u c�n c� nh�ng m�c c�m t� t�n v� t� ti th� kh�ng th� n�o ��t ljn m�t s� b�nh ǣng tuy�t ��i �ܮc. Nh�ng d� bi�t do t� nhi�n v� di truy�n r�t c�n �ܮc quan t�m v� �i�u ch�nh b�ng lu�t ph�p x� h�i m�i �n ��nh.