C HP L V RNG LNG KHNG
KHI HNG CHC TRIU NGОI ANG B Y VO CH BT N, LO S V B E DO?

NGUYN NINH HA


Vo hm th Nm ri (26-10-1995), H Vin Hoa K do ng Cng Ho chim a s, trong mt mc ch nhm qun bnh ngn sch ca Hoa K vo nm 2002 (7 nm ti) thng qua d lut qun bnh ngn sch vi t l 227 phiu ng v 203 phiu bt ng . Trong cuc bu phiu thng qua d lut ny ti H Vin, c 4 dn biu ca ng Dn Ch ng v pha ng Cng Ha v cng c ljn 10 dn biu ca ng Cng Ho "ly khai" sang ng h pha ng Dn Ch.

Nu d lut ny ܮc thng qua H Vin mt cch tng i d dng, th trong dn chng tnh hnh ngܮc li: 81% ngܩi dn Hoa K ܮc truyn hnh CBS v New York Times hi kin khng tin rng ri trong 7 nm ti, nm 2002, ngn sch ca Hoa K s ܮc bnh qun. Tnh trng hoi nghi ny l phn nh ca tnh trng bt tn nhim ngy cng tng dn ca ngܩi dn i vi quc hi v chnh ph.

Bob Dole, Thܮng Ngh S v l ch tch khi a s ca Thܮng Vin, cho rng d lut ny ha hn "mt tng lai rc sng hn cho con chu chng ta" (a brighter future for our children and grandchildren" (Theo Helen Dewar ca bo Washington Post). mt chiu ngܮc li, Thܮng Ngh S Edward Kennedy ca ng Dn Ch li cho rng d lut ny "ly i ca ngܩi ngho Nj a cho ngܩi tham lam" (taking from the needy to give to the greedy). Ngay ngy th Su (27-10-1995), trong lc ti ngi vit bi ny, Thܮng Vin Hoa K va tri qua 2 ngy tranh lun v d lut ny v biu quyt d lut ny. Bn d lut m Thܮng Vin biu quyt vo hm nay c khc vi bn d lut ca H Vin i cht, nhm dung np nhng thnh phn dung ho ti Thܮng Vin. Sau khi d lut ܮc c lܫng vin thng qua, lܫng vin s bn v nhng khc bit v tm mt s dung ha chung. Tng thng Bill Clinton trong sut thi gian qua e do ph quyt d lut ny, d cho l d lut ca Thܮng Vin hay ca H Vin.

Tm li, y l mt d lut ܮc ng Cng Ha ng h, ng Dn Ch phn i v a s dn chng th nghi ng.

Tuy c nhiu nhn thc tri ngܮc nhau v d lut ny, chng ta cng nn bit mt cch tm tt d lut ny trܧc khi bn xa hn.

VI NT CN BN CA D LUT

D lut ny s a ra k hoch ct gim nhiu ngn sch chi tiu cho cc vn NJ x hi, nh ct gim welfare ljn 100 t, chm dt s bo m tr cp cho tr em ngho. D lut ny cn thay th chng trnh Medicaid ca lin bang bng cc khon ngn sch cp cho tiu bang. Vic thay th ny tit kim cho chnh quyn lin bang 170 t la. Ngoi ra, d lut cng loi b nhng tiu chun lin bang v vic vo nh dܫng lo...

Qua mt vi nt cn bn ni trn ca d lut, chng ta thy r nhng ngܩi ngho, nhng ngܩi gi v tr em ngho... l nhng ngܩi b thit thi nhiu nht qua d lut ny.

Trܧc khi tm hiu s nh hܪng ca d lut ny nh th no trong x hi, thit tܪng chng ta th tm hiu ljn vn NJ ngho kh ti Hoa K, bi h (v c chng ta) s l nhng ngܩi gnh chu nhng hu qu nng n nht ca d lut cn bng ngn sch ny.

NGОI M NGHO N C NO?

t ngܩi bit ܮc dn M ngho c no. Rt nhiu ngܩi ngho kh v cng rt nhiu ngܩi sng dܧi mc ngho kh. Th nhng, th no l mc ngho kh? Theo chnh ph Hoa K, mc ngho kh ܮc nh ngha l mc thu nhp 15,141 M kim cho mt gia nh 4 ngܩi trong mt nm. l ln ranh bin gii gia s ngho kh v s khng ngho kh m nhng gia nh no thu nhp dܧi mc l dܧi mc ngho kh.

Trong thi gian gn y, mc sng ca dn M ni chung c tng cao hn i cht. Mt dn chng l dn ngho ca M gim xung 1.2 triu vo nm ngoi. y l ln u tin t 1989, mc dn s ngho kh ca M gim xung. L do dn ljn s gim thiu s dn ngho kh l do s gia tng thu nhp ca ngܩi da en, m nht l nhng gia nh c c v ln chng. Nh s tt gim s dn ngho ny, t l dn ngho ti Hoa K cng gim xung theo: t 15.1% vo nm 1993 xung cn 14.5% vo nm 1994. Ni mt cch khc, tng s ngܩi ngho kh ti M ln n mc gn 40 triu ngܩi -hn 1/2 dn s ca Vit Nam. T l ngho kh trong cng ng da trng l thp nht, t 12.2% xung cn 11.7%. T l ngܩi ngho kh trong cng ng da en cng ri xung 2.5% (t 33.1% cn 30.6%, hay t 10.9 triu ngܩi xung cn 10.2 triu). Trong lc , mc ngho kh ca cng ng M gia tng t 8.1 triu ngܩi ln 8.4 triu ngܩi.

Hng my chc triu ngܩi ngho kh ny, m trong kh ng l tr em, hin ang ng trܧc tnh trng rt bp bnh, lo s v hoi nghi v tng lai.

NHNG NH HПNG C D BO TRНC:

Mi ngܩi NJu thy r rng vic ct gim ngn sch v ci t ni trn s nh hܪng rt mnh vo s dn ngho, nhng ngܩi hܪng tr cp, ngܩi gi... m trong hn nhin c khng t ngܩi Vit. Ch cn džc nhanh mt vng cc t bo a phng trong my thng qua, chng ta thy cc ng nghip Hoa K khai thc kh mnh s nh hܪng tiu cc ca d lut cn bng ngn sch ny nu ܮc thng qua thnh lut vo ǩi sng ca tng lp ngho.

Trong bi Clinton Decries GOP Medicaid Plan ca Lawrence L. Knutson (Associated Press), tng thng Bill Clinton ni rng vic ct gim ca ng Cng Ho s t chi chng trnh dܫng lo cho 300,000 ngܩi ln tui hp l trong vi nm ti v cng lc s ct i dch v chm sc ti nh cho khong 300,000 ngܩi khc. Tng thng cho bit thm nu NJ ngh ca ng Cng Ha ܮc thc hin, nhiu ngi s mt nh, mt xe, mt mi th khi v hay chng cn nursing home care (s chm sc dܫng lo).

Trong bi Medicaid Cuts Threaten the Health of All Children, Lawrence A. McAndrews -Tng gim c v CEO ca Hip Hi Quc Gia ca Cc Bnh Vin Nhi ng ti Alexandria thuc Virginia- nhn mnh rng cn phi lu tm ti sc kho ca 70 triu tr em Hoa K, cn phi u t vo sc kho ca tr em m vic ct gim Medicaid c th s li hu qu nghim trng v hng chc triu tr em ang sng trong gia nh lao Ƕng ngho hay ang ܮc tr gip bi Medicaid.

Trong bi Much of Budget-Cutting Burden Would Fall on Poors Shoulders, David Hess phn tch rng tr em thuc cc gia nh ngho lnh nhng chu ǿng do vic ct gim tr cp y t gy ra.

Cn nhiu bi khc trong hng lot t bo ln ca Hoa K phn tch v cc hu qu m d lut ny gy ra cho cc gia nh ngho, tr em, v ngܩi gi...

TR EM S L NN NHN

Trong s danh sch 13 triu ngܩi ang hܪng tr cp welfare trn ton nܧc M, c ljn 9 triu l tr em. Ring ti qun Santa Clara, gn nh c ljn 3/4 s ngܩi ang hܪng tr cp AFDC l tr em.

Nhng ngܩi ang u tranh cho vic ct tr cp welfare v medicaid t ra thnh cng trong vic ǥt vn NJ tranh lun bng khi nim vn NJ trch nhim c nhn. Mi ngܩi phi c trch nhim vi bn thn v cuc sng ca mnh, khng Nj gnh nng ti chnh ca c nhn mnh, ca gia nh mnh nng ln vai ca x hi. Tuy l lun ny nghe c l, nghe hp l, th nhng khi nhn k vn NJ ngܩi ta li nu ln vn NJ khc. V d nh: Tr em c chu trch nhim v nhng li lm , hay thiu thn ti chnh ca cha m khng? Nu c, ljn mc no?

Nu ct welfare v tr cp y t (medicaid), lm sao 9 triu tr em trong s 13 triu ngܩi ang nhn tr cp tn ti? V nh th, nhng tr em bt hnh v km may mn ny s sng ra sao v tng lai ca cc em s th no v nܧc M ngy mai s ra sao?

Vic ct welfare trong bi cnh nh th khng nhng khng hp l m cn th hin c s hp lng na. Cng v l ny m chnh Tng thng Bill Clinton tuyn b s ph quyt d lut ca quc hi m ng cho rng s "hurt Americas children" (c hi cho tr em Hoa K). Leon Panette, chnh vn phng ta Bch c, trong bui hp bo ni: "Tr em s b kt trong nhng k hoch ngn sch trn v chng ta s khng Nj cho iu xy ra."

Theo nghin cu ca pha ng Dn Ch, NJ ngh ci t welfare ca quc hi do ng Cng Ha nm a s s loi 4.4 triu tr em ang hܪng medicaid, t chi tr cp tin mt cho 755,000 tr em tt nguyn trong chng trnh SSI vo nm 2002, v loi 180,000 tr em ra khi chng trnh Head Start (chng trnh hc dnh cho cc em trܧc tui ljn trܩng, kiu pre-school program). Hin nay, c ljn 1 trong 5 tr em phi nh vo Medicaid Nj gii quyt cc nhu cu v chch nga, khm tng qut...

Khng ch c Tng thng Bill Clinton v pha ng Dn Ch, m ngay c nhng nh kinh t Ƕc lp cng ng vi s phn tch ca ng Dn Ch v hu qu xu ca vic ct ngn sch ny i vi tr em.


| Issue 419 | VIET Home | Online Subscription |