CUC CCH MNG GIO DC

TRONG TH K 21

NGUYN C LM, 11-95.


Trong thi gian gn y, ngܩi ta bt u bn tn nhiu v cuc cch mng gio dc ti Hoa-K v khp ni trn th gii. Tun bo BusinessWeek s ra ngy 28-02-94 ng mt lot bi ǥc bit dܧi ch NJ "CUC CCH MNG TRONG VIC HC" (The Learning Revolution) v t TIME s Ma Xun 1995 cng trnh by v NJ ti tng t khi bn ti nh hܪng ca cc k thut mi c kh nng lm thay ǰi cch hc v phng php ging dy trong tng lai.

Thc ra y khng phi l ln u tin vn NJ cch mng gio dc ܮc bn ti. My chc nm trܧc y, c nhiu ngܩi tin on s c mt cuc cch mng gio dc xy ra d cho l li tin tri qu sm.

Tht vy, khi bn v cuc cch mng gio dc ang manh nha ti Hoa-K trong thi gian gn y, n k gi Claudia Wallis ca t TIME, trong s bo nu trn, a ra nhn xt nh sau : "Ba thp nin trܧc , khi my in ton c nhn mi khi s xm nhp vo lp hc ln u tin, cc nh tin tri ca thi i thng tin tin on l s c mt cuc cch mng k diu xy ra. Cc kho tn tr kin thc trn th gii s sn c Nj cho cc b c tr mng s dng tc thi..... Nhng khung cnh quyn r do cc mch in t to nn s lm cc mn s hc, a l v khoa hc tr nn sng Ƕng trn mn nh ca my in ton. H hn hoan tuyn b rng k t thi Gutenberg ljn gi cha h bao gi li c mt dng c Nj hc hi c tc Ƕng mnh m ljn th. Nhng li tin tri to bo ca h tuy khng sai, nhng li l qu sm. My in ton qu tht xut hin khp ni trong cc trܩng hc Hoa-K, nhng thܩng thܩng ngܩi ta hay s dng chng trong vic thao dt khng hn g cc cun bi tp in t "electronic workbooks" l bao, hoc gi ngܩi ta coi cc b my in ton nh ni Nj cc tr em chi "games" trong thi gian dnh cho cc mn hc "free choice" la chn ty . Cuc cch mng ܮc ha hn chng thnh hnh ni " (TIME, Spring 1995). Tuy nhin iu ny khng c ngha l ngn la cch mng gio dc m ngܩi ta hng bn ljn b tt ngm hon ton. y thy le li nhng tia la nhen nhm v nhng ch du bo hiu s bng pht ca mt cuc cch mng gio dc ton cu vo u th k ti. Cc tia la cch mng pht xut t u? c nhng du hiu no khi u cho cuc cch mng gio dc trn th gii sp ti? Vin tܮng ca cuc cch mng gio dc ra sao ? Cc nh gio dc k vng g cuc cch mng gio dc trong tng lai v liu hc ܩng c kh hn khng? Chng ta phi lm g trܧc vin tܮng v cuc cch mng ? Cc ngh "xn" nht trong tng lai l nhng ngh no? Lm th no Nj bit ܮc trܩng no "ngon" nht cho ngnh mnh thch theo ui? Tm u ra ܮc danh sch cc trܩng i hc tt nht ti Hoa-K? l nhng thc mc chung ca nhiu ngܩi, ca c nhn ngܩi vit. Chnh nhng thc mc ny l Ƕng lc Nj ngܩi vit tm hiu vn NJ v chia x nhng iu tm thy vi qu v trong bi ny.

a im xut pht cc tia la cch mng gio dc.
Cuc cch mng gio dc sp xy ra bt ngun t nhng tin b vܮt bc ca k thut in ton v thng tin ti Hoa-k, mt siu cܩng quc ang dn u th gii trong lnh vc , nn ng nhin l cc tia la cch mng gio dc phi xut pht t quc gia ny.

Theo li tܩng thut ca k gi Claudia Wallis th "khng u ngܩi ta li s dng k thut cp Ƕ tin b v ton din nh ti trܩng Dalton, mt hc vin t ca gii u t trong thnh ph Nu-Чc ta lc trong khu vc Upper East Side sang trng. Trܩng c 1,300 sinh vin v mt ban ging hun gm nhiu gio s c cp bng Tin s, mt th vin vi 62,000 cun sch v mt phng "studio" ǥc bit dng cho vic ging dy cc mn hc nh kin trc v khiu v" (TIME, Spring 95).

Nhng iu khin cho trܩng Dalton ni bt v khc hn vi cc trܩng khc l vic s dng k thut Nj thay ǰi vai tr thuyt ging truyn thng ca ngܩi dy v vai tr tip nhn th Ƕng ca cc hc vin. Chng hn nh trong mt lp v x hi "social studies", cc nhm ba bn hc sinh ca lp su chm u nghin cu mt di tch c xa vi nhim v phn tch cc c vt tm thy t a im kho c do my in ton to ra ging nh tht (simulation site), v t t lp ra gi thuyt v ǥc tnh ca a im cng nh v ngܩi dn tng sinh sng . tp hp bng chng cho cc gi thuyt ca mnh, cc em hc sinh ny c ti su ܩng giy th vin "on-line libraries" v c mt b su tm v a im ti vin bo tng a phng. Vic hc tr nn sinh Ƕng ljn Ƕ cc em hc sinh khng ngh mnh ang ngi hc m l ang thc s thm him v khm ph mt i im kho c no trn tri t, nm trong vng t ca my in ton !

Ti mt lp khc hc v Shakespeare cng vy, cc hc sinh chia thnh nhm, hc qua my in ton, t tm ti cc d kin qua mng lܧi thng tin vin lin v t tho lun vi nhau Nj tm ra cu gii p cho nhng iu mnh mun bit ch khng phi ty thuc vo li gii ca ngܩi dy na.

Vai tr ca gio s l hܧng dn v ym tr hn l ng trn bc ging. Hc sinh, sinh vin ca nhng mn khoa hc thc dng nh thin vn, k s thc s m nhn v thi hnh cng vic ca nhng nh thin vn v cc k s ch khng phi ch "hc" v cc mn sung m thi. Theo phng php ging dy v hc tp mi ny, hc vin thc s c c hi by t v p dng kin thc do chnh h thu thp ܮc ch khng phi ch chm ch hc hnh vi mc ch "thi u" (passing a test). Phng php hc hi mang ngha mt phng php hc kin-to "constructivist learning" v cng-hp "collaborative learning". Kt qu l tin trnh gio dc ܮc "chuyn t vic ngܩi dy cung ng nhng cu gii p sn cho hc vin qua vic chnh cc hc vin t tm ly cu gii p cho h."

Nhng ch du ca mt cuc cch mng gio dc.
Vic p dng phng php gio dc kin to v phng php gio dc cng-hp cng nh vic thay ǰi vai tr ca gio vin v hc sinh, sinh vin m t phn trn l nhng ch du u tin ca cuc cch mng gio dc trong thp nin ti.

Mt ch du ng k khc l s pht trin cc nhu liu gio dc "education software" trong my nm gn y. Thc vy, song song vi phong tro chi "game" in t l phong tro dng cc nhu liu trong ngnh gio dc (education software) trong vic dy hc trܩng cng nh nh, cp v lng cng nh cp cao ǣng v i hc.

V va c mc ch gio dc li va mang tnh cch gii tr nn cc nhu liu gio dc cn ܮc gi l "edutainment", mt ch ghp ca hai t ng education (gio dc) v entertainment (gii-tr). Nhng b sn phm v nhu liu gio dc Nj dy nh vn v tp džc nh Reader Rabbit, Nj dy ton nh Math Blaster, Nj dy su tm kho cu nh Comptons Interactive Enclycopedia, Nj dy a l nh Carmen Sandiego cng cc b nhu liu khc nh SimCity, SimAnt, Treasure Mountain, Dinosaur Adventure, Underseas Adventrure, v.v... hin ang trn ngp cc tim sch, cc tim bn my in ton v nhu liu khp Hoa-K.

Nguyt san "Consumer Report", s pht hnh thng December 1995, trong bi bo mang ta NJ "Software for Kids: More than Fun and Games" cho bit hin c khong 1,700 chng trnh va hc va gii tr cho mi la tui v c khong 450 chng trnh mi ra ǩi mi nm. u im ca nhng chng trnh "edutainments" l hp dn ܮc c tr em ln ngܩi ln v mang tnh cht tng tc "interactive", khng g b, t do, y th thch, lun lun c nhng kh khn mi Nj ngܩi tham d phi vܮt qua v nhng b mt mi phi khm ph. (Consumer Report, 12-95).

Theo ti liu ca t Tun Bo BusinessWeek, s ra ngy 28-02-95 th s tin cc cng ty sn xut nhu liu gio dc thu vo gia tng t khong 100 triu M-kim trong nm 1992 ln ljn gn 400 triu M-kim trong nm 1996, ngha l khong 400% trong vng bn nm. Km theo l s pht trin mng lܧi thng tin vin lin v cc sn phm dng Nj tn tr d kin nh hard disks, Compact Dics (CD-Rom) khin vic t hc cng ngy cng d dng, tin li v c hiu qu. Chnh vy nn khuynh hܧng dng my in ton c nhn v cc nhu liu "edutainment" Nj tr em v ngܩi ln va hc va gii tr cng ngy cng tr nn ph thng trong gia nh trung lu v bnh dn ch khng cn thu hp trong phm vi cc c s gio dc t nhn sang trng v ǡt tin dnh cho thnh phn tinh hoa ca x hi nh trܩng Dalton Nu Чc na.

Thm vo l s ch tm ǥc bit ljn vic pht trin cc chng trnh hc t xa "distance learning" ca c cc quc gia tin tin ljn cc quc gia ang m mang v cc quc gia trong vng chm tin trong cc d n gio dc cng-hp "co-operative learning" v pht trin gio dc quc-t.

Vin tܮng ca mt cuc cch mng gio dc.
Nh vy chng ta thy rng cng vi s pht trin vܮt bc ca khoa in ton, ngnh tin hc v k thut thng tin vin lin, th gii ang chuyn mnh mnh m theo cun ht ca mt cuc cch mng ton cu s xy ra vo u th k 21, trong c phi k ljn cuc cch mng gio dc.

Trong vi nm gn y, vi mng lܧi thng tin cng ngy cng m rng, cng tinh xo, cc trܩng i hc ni ting trn th gii khng cn l nhng thp ng phong kn dnh ring cho thnh phn tinh-hoa him hoi ca mi vng hay mi quc gia na. Cnh ca ru phong h m dn Nj n nhn nhng k kht khao kin thc khng qun ngi ܩng xa vn dm quyt mt lng "tm s hc o". Cng ngy cc nh lnh o gio dc cng nhn ra nhu cu phi m ca cc kho tng kin thc ti khp ni Nj mi ngܩi c c hi cng tm hiu v cng chia x. V mc d ngy nay chng ta c nhng phn lc c siu m thanh c kh nng thu nh khong khng gian gia nhng vng xa xi trn a cu, con ngܩi cui th k 20 v u th k 21 vn cha bng lng vi khong thi gian di di chuyn khi phi tham d nhng bui hi tho hoc nhng chng trnh gio dc chuyn mn ti nhng ni cch xa ch mnh c ng hng na vng tri t. Mng lܧi thng tin th gii "Worldwide Web" ang thu hp dn c khong khng gian ln thi gian cho nhng k cu hc. V ܧc m ca cc sinh vin hin sng trong nhng quc gia chm tin ܮc theo hc cc chng trnh ging dy ca cc i hc danh ting trn th gii nh Harvard, Yale, Stanford, M.I.T, Oxford, Cambridge, Sorbonne, Tokyo, v.v... s chng cn b coi l vin vng na, khi m cc chng trnh hc t xa "distance learning" ܮc chnh cc i hc k trn thc hin trong vng mܩi nm ti. Cuc cch mng gio dc sp ti khng nhng s thay ǰi dn cch thc hc hi v ging dy khp ni m cn lm thay ǰi mt s quan nim v gio dc n su vo trong u ca phn ng chng ta t by lu nay na.

Cho ljn by gi, trong u i a s chng ta, "i hc" tc l phi cp cp ljn trܩng, ngi nghe thy ging v chng ta c thi quen t ra coi thܩng nhng chng trnh hc "hm th" tc l ngi nh hc qua ti liu do nh trܩng gi ti qua h thng bu in. Trong thp nin ti, quan nim ny s thay ǰi khi m siu xa l thng tin "superhighway" ܮc hon tt vi kh nng vn chuyn cc chng trnh gio dc hm th t cc i hc danh ting ljn cc my in ton c nhn "personal computers" ca mi gia nh. Khi khuynh hܧng "hc ti gia", "hc t xa", "hc hm th" s tr nn rt ph thng v nhng chng trnh gio dc hm th s tr nn hon b hn v chc chn l s tht sinh Ƕng v hp dn vi y hnh nh, mu sc v m thanh ni trong khng gian in ton ba chiu "cyberspace". Khi s chng cn ai ngi ngng hay e-d na khi phi ni vi h hng, thn hu rng con ci h v chnh h mi tt nghip vn bng c nhn, cao hc hay tin s "hm th".

Trong cuc cch mng gio dc u th k 21, cc trܩng hc vi cc phng c trang b gh ngi s dn dn ܮc thay th bng cc "virtual classrooms" v "virtual schools" trong th gii ca khng gian in ton. Phng sinh hot gia nh "family room" v phng hc "study room" trong nh s l lp hc. Vai tr ca nh gio cng s thay ǰi. Nhim v ging hun ca thy c s nh bt v chuyn dn qua vai tr mt iu hp vin hay mt phi tr vin trong lp. Ngܩi ln tui hay cc tr em cp tiu hc s ܮc hun luyn v cung cp phng tin Nj t hc (independent studies) hn l ty thuc vo s ging dy ca thy c nh hin nay.

Vi nn gio dc mi, hc vin s t phi tch tr giy bt, sch v hn trܧc rt nhiu. H s phi hc nh my Nj c th s dng ܮc keyboard ca my in ton. C ngܩi tin rng, mai ny khi ngnh in ton tng tc "interactive computing" ti mc Ƕ hon b ri, th c khi chng cn phi hc nh my na. Hc vin ch cn bit s dng cc nt bm v ch tr cc "icons" trn mn nh "touch screen" l c th i vo th gii khng gian in ton m bi tp ra lm hay nghe thy, c ging bi ܮc lin.Nhng vin tܮng trn xem ra qu hp dn v qu tt p khin nhiu ngܩi thc mc. Ngܩi ta mun bit " Cc nh gio dc k vng g cuc cch mng gio dc trong tng lai v liu hc ܩng c kh hn khng? Nn gio dc hin ti ca Hoa-k c thc s cn phi ci t v cuc cch mng gio dc c thc s cn thit khng?

K vng i vi cuc cch mng gio dc tng lai v s b tc ca nn gio dc hin ti.
Mun tm ra cu tr li cho cc vn nn trn, chng ta phi xt ljn my cu hi chnh sau y:

- Th nht, nhng phng php hc hi v ging dy do cuc cch mng gio dc NJ ra nh "constructivist learning", "co-operative learning" cng vi vic s dng ti a sc mnh ca cc k thut in ton v thng tin mi trong nhng chng trnh th nghim "pilot programs" c mang li kt qu tt p trong vic hc ca con em chng ta khng ?

- Th hai, h thng gio dc ti Hoa-k, ni pht xut ra nhng tia la ca cuc cch mng gio dc trong tng lai, c g ng phi ci t khng?

tr li cho cu hi th nht, k-gi Paul M. Eng ca t BusinessWeek b cng thm ving, quan st v tm hiu s p ng ca c gio s ln hc sinh cng nh kt qa thi c ca hc sinh trܩng Ronald McNair trong vng ng nam ca khu vc Queens ti Nu Чc. Ti y c nhng lp hc p dng cc phng php gio dc "cch mng" ni trn. Theo s tܩng trnh ca Paul M. Eng th kt qu tht tuyt vi v l khng nhng phng php gio dc mi lm hc sinh say m m kt qu cc bi thi trc nghim ca cc hc sinh tham d vo chng trnh th nghim cng gia tng ng k. im thi ca mt s em nhy vt t 70 phn trm (dܧi trung bnh) ln 90 phn trm (u hng). Nhn chung, cc tr em tham d chng trnh th nghim trn tin b r rt trn thang im ton quc, nht l trong lnh vc ton hc (BusinessWeek, 28-02-94).

Da trn nhng kt qu tin khi trn, ngܩi ta k vng l cuc cch mng gio dc trong tng lai s em li lung gi mi cho cc trܩng hc ti Hoa-K v trn th gii. Nht l gip ci tin kt qu vic hc cng nh vic ging dy cho i a s qun chng ti nhng trܩng cng lp.

V cu hi th hai, iu tra ca cc k gi Michael J. Mandel, Richard A. Metcher, Dori Jones Jang v Mike McNamee ca tun bo BusinessWeek cho thy vo nm 2000, s c thm by (7) triu hc sinh ghi danh theo hc cc trܩng cng lp. So vi d tr tin khi th con s ny gia tng hn gp i. Chi ph gio dc hng nm cho cc trܩng cng lp bc tiu hc v trung hc l 270 t M-kim, trong s ny ch c 52% l ܮc chi dng trc tip cho lp hc, cn 48% b lng ph vo lnh vc hnh chnh. S lܮng nhn vin phc v trong ngnh gio dc l su (6) triu ngܩi, chim khong 30% tng s nhn vin dn s lm vic trong chnh quyn lin bang. Nhng con s thng k trn cho thy chnh ph ǰ qu nhiu ngn qu v nhn lc vo h thng gio dc cng lp ti Hoa-K. iu lm cho ngܩi ta tht vng nht l trong vng hn hai mi nm qua, t 1971 cho ljn 1992, h thng gio dc khng em li s tin b no ng k cho con em chng ta c. Tnh theo u ngܩi th chi ph cho mi hc sinh gia tng gn gp i, m im thi trc nghim th c dm chn ti ch khng nhc nhch l bao nh chng ta thy trong biu dܧi y.

Chnh tnh trng b tc v v hiu ca nn gio dc hin nay khin cc nh lnh o gio dc v qun chng Hoa-k cng ǥt nhiu k vng vo cuc cch mng trong tng lai. Ngܩi ta mong tin rng cuc cch mng s tn dng sc mnh ca nn k thut mi, tn dng s hp tc cht ch gia hc ܩng, cng ng v gii k ngh, thng mi v tn dng cc phng php hc hi mi, phng php t chc v qun tr hc ܩng mi Nj em li nhng kt qu mi kh quan hn.

Chng ta phi lm g trܧc vin tܮng v cuc cch mng gio dc ?
Ty v tr v hon cnh ca mi ngܩi, chng ta s phn ng khc nhau trܧc vin tܮng mt cuc cch mng nh vy. Tuy nhin d l nhng nh lnh o gio dc, cc gio chc hay cc ph huynh hc sinh th dܩng nh chng ta NJu c mt nhu cu chung: l vic lm quen vi ci my in ton c nhn v s hiu bit v nhng nhu liu gio dc "edutainment" hin c v s ܮc ph bin trong tng lai. D mun d khng, chng ta cng khng thot khi b nh hܪng v cun ht vo cn lc k thut v thng tin ang lan ta khp nܧc M v th gii hin nay. D mun d khng th chng ta cng khng trnh khi chuyn gip ǫ hay lm vic vi con em chng ta Nj chun b cho chng mt hܧng i trong tng lai qua vic chn ngh, chn trܩng v hoch nh k hoch Nj thc hin nhng iu con em chng ta v chnh chng ta ܧc mong t ܮc.

Trong tng lai t chuyn hc hnh ly bng cp v hun luyn chuyn mn cho ljn chuyn tm vic, np n xin vic s dn d ܮc thc hin qua mng lܧi thng tin vin lin nh Internet hay WideWorld Web. Vic lm quen vi ci my in ton v th xem ra cng cha . Chng ta cng cn lm quen vi vic tm ti d kin qua khng gian in ton na.

Trong mt s bo mi y, tp ch VIT c mt bi vit kh cng phu v vic tm ngun ti tr gio dc qua Internet, gm nhiu iu hܧng dn rt thc t v hu ch gip chng ta v con em chng ta ǫ mt th gi m li tm ܮc y d kin cn bit Nj quyt nh v hoch nh trong tng lai.

Tun bo US News & World Report s ra ngy 30-10-95 c lot bi ǥc bit v nhng vic lm v ngh nghip "xn" nht trong tng lai. Nhng ngh ny ܮc mnh danh l "cyberjobs" tc l nhng ngh lin h ljn mi trܩng in ton. D qu v mun con em mnh tr thnh bc s, k s, qun th th vin hay lm v nng tri th tt c nhng ngh nghip cng s dnh lu ljn in ton v k thut thng tin vin lin. Nn nhng ngh "xn" nht trong tng lai s l "teledoctors", "online marketing managers", "virtual professors", "digital journalists" v "chip masters" !

Lm sao bit ܮc trܩng no ngon nht Nj chn ? Cu tr li l xin vo th vin hay m my in ton v i vo Internet l qu v s tm thy cu tr li ngay! Dܧi y chng ti xin ghi li mt s a ch in th "E-mail" Nj qu v tin dng nh. Chc qu v may mn !

KT LUN
Cuc cch mng gio dc trong th k 21 chc chn s ha hn nhiu si ni. Chc chn cuc cch mng ny s em li nhng tin b k thut cho th h con chu chng ta. Nhng iu ngܩi ta quan tm nht l mt nn gio dc qu thin v k thut nh vy s sn xut ra nhng Human robots trong tng lai hay khng ?


| Issue 421 | VIET Home | Online Subscription |