TM S CA NHC S TRN QUNG NAM
QUA HAI CA KHC BT H:

MОI NM TNH C
v
HAI MI NM TNH C

NGUYN NINH HA
Vo nhng nm cui 1980, ti cn Si Gn. Lc y, ngܩi Si Gn b chm ǡm trong b phim b tnh cm ni ting Xm Vng ca Hng Kng do hai ti t lng danh lc Tn Hn v Lu Tuyt Hoa th vai chnh. Ti cn nh hnh nh ngܩi Si Gn rng ra nܧc mt khi xem cuc tnh lm ly, tan tt y v bi ai ca b phim Xm Vng. B phim y vn d hay v cng hay hn nhiu khi ljn nhng on lm ly nht ca cuc tnh li vng ln ting nhc:

Mܩi nm khng gp tܪng tnh c.
My bay bao nm tܪng mnh qun.
Nh ma bay i mt tri thng nh.
Nh ma bay i mt tri thng nh.
Em i bn kia c cn mt bun.
Mܩi nm cch bit mt ln b ng.
Qun i qun i mng bun by lu.
Nhng em yu i mt vng k c.
Vn gi tn em c mt tri yu.
C mt tri yu bao gi tr li?...

Th tht lc y, ti khng bit bi nhc ni ting tng gp phn lm cho ngܩi Si Gn thm rn ra nܧc mt y l bi Mܩi Nm Tnh C ca nhc s Trn Qung Nam. Gn y, ti c hn hnh ܮc quen bit ngܩi nhc s m mܩi nm trܧc tng lm cho bit bao i mt ca ngܩi Si Gn m l v trong mt ln gp g, ti c dp nghe anh k li tm s ca anh khi sng tc bi Mܩi Nm Tnh C v sau l ca khc Hai Mi Nm Tnh C m chng ti lܮc ghi li trong s ny. Ngoi ra, trong lc trao ǰi, nhc s Trn Qung Nam cn tm s nhng vn NJ khc nh d nh m nhc ca anh trong nm ny v trong tng lai, vi suy ngh v m nhc trong nܧc v hi ngoi, v vn NJ bn quyn tc gi. Nhng vn NJ ny s ܮc ng ti trong s bo k ti.

Nguyn Ninh Ha (NNH): Tha anh, by gi m nhc ca anh ܮc qu nhiu ngܩi bit ljn, k c ngܩi trong nܧc v c ngܩi Vit ang sng ti cc quc gia trn th gii. Nhiu ngܩi t m mun bit mt cht v con ܩng i vo th gii m nhc ca anh.

Nhc s Trn Qung Nam (TQN): Ti i vo con ܩng m nhc rt sm, t nhng nm u tin hc nhc trܩng trung hc Si Gn. Lc , ti ch chuyn v hc n v nhc l. Ti cn nh lc hc lp nj tam (15 hay 16 tui g ), ti bt u sng tc. Vo lc hc lp nj tam, cc lp thܩng hay lm bo, m bo no cng cn mt bi nhc Nj "trang im" cho t bo. Lc , theo yu cu ca bn b, ti sng tc ca khc: "n n Ma Xun". l bi nhc u tin ܮc in n trn giy trng mc en. Th nhng, trܧc , ti tng sng tc mt s ca khc khc nhng cha ܮc in nh bi Cn Ct. Hi nh, ti sng Nng, do vy, m nh hay du vt m nt trong cc ca khc u ǩi ca ti lun lun l tui th v k nim v Nng. Ti ri Nng lc cn nh lm, tm hay chn tui g . Do vy, khi v Si Gn hc trܩng Quc Gia Ngha T, lng ti vn cn vng vn v Nng v ni nh nhung t tim thc i thng vo m nhc. Hu ht bi nhc trong thi gian NJu b k c chi phi. T nhng sng tc u tay , bn b bit ljn v cng t ti i cng ngy cng su vo con ܩng m nhc bc trung hc v c sau ny trong nhng nm u M.

NNH: Dܩng nh t lc ri b Nam Cali ln San Jose sng vo u thp nin 1980, anh mi tht s sng tc nhng ca khc ni ting ca anh?

TQN: Trong nhng nm u, ngܩi Vit ly hng lc no cng nh v hoi nim, nh v k nim v tm trng th hin r qua s thܪng thc m nhc. Ngܩi Vit xa x ch thch nghe nhc c trܧc 1975. Nhng bi nhc mi khi trnh din th ܮc chp nhn nhng khi ra bng th khng ܮc chp nhn v ngܩi nghe ch thch nghe nhc c. Trnh Nam Sn v ti l nhm duy nht trnh din nhc ca mnh theo li i ht rong (du ca) trong cc i hc. Dܩng nh lc c Trnh Nam Sn, ti v c Hong Quc Bo na, nhng Hong Quc Bo t hot Ƕng hn. T nm 1977, ti tham gia vo cc hot Ƕng University State Long Beach nh tham gia t chc Hoa Hu o Di, Chin Dch Gip Ngܩi Vܮt Bin... Mt thi gian sau, bt u c nhng tranh chp khi cc hot Ƕng ca sinh vin bt u c uy tn v c quyn li. Ti nn qu, v cuc ǩi ti t lc qua M ch bit c lm v lm m thi, khng bit quyn v li l g ht. V khng thch cnh tranh quyn lc, cnh thy c cht quyn lc v li l tranh nhau nn ti b i ln trn ny - San Jose. Ti b c chc ch tch sinh vin, v c ngh sng tc m nhc na. Ti ln y, ti b gn ht. Hi trܧc, ti c thi quen ngi nh n t 4 ljn 5 ting mi ngy, th nhng khi ln y, ti quay sang lm thng mi: cng mt ngܩi bn m qun Vn, kim cht tin nho nh Nj sinh sng qua ngy. nh i lm, nhng qun Vn mang li cht thu nhp, nn thi. Qun Vn li l ni t hp ca gii yu m nhc Vit Nam na. V th, ti mi ca s Khnh Ly, ri L Uyn Phng v mt s ca s khc ln ht. Cng trong thi gian , mt vi ngܩi yu cu ti sng tc ca khc ny hay ca khc khc, nn ti bt u vit nhc li. Trong 7 nm m qun Vn, ti khng bao gi ht m ch n m thi. Sng tc lu ngy dn li cng nhiu v phong tro lm bng ngy mt ln, cho nn ti ra bng u tin, l Mܩi Nm Tnh C (1986).

NNH: Anh c th k li cho nghe hnh trnh lm bng Mܩi Nm Tnh C v nhng bng nhc sau ca anh?

TQN: Bi Mܩi Nm Tnh C ܮc vit vo nm 1985. Bng nhc lm theo li rt ti t, trong phng thu ti garage ca ban nhc Family Love lc . Vy ! Tht l gin d ljn Ƕ khng th gin d hn. Ti mi ca s L Thu ht, v ti lo chuyn ha m. V khng c th gi, cho nn khi vo phng thu m, ti va nh n va ha m lun. C ngha l lm mt cch bp chp v khng c chun b g c. Bng nhc c 12 bn. Khi bng ܮc tung ra, ti cng cha ngh rng mnh s i vo ngh m nhc lun nhng t ti bit rng ci nghip ca ti l m nhc v khng thot ra ܮc khi m nhc na. C mt duyn c xy ljn l sau ny ti khng tham d vo sinh hot thng mi ca qun Vn, nhng li c mt c s video khc. C s ny dn d b sa st v mt thng mi, khng pht trin ܮc, nn ti nn qu, ti bn i v bt u ngao du sn thy, i chi, lm bo v vit bo cho anh H Thc o... Tnh ca mnh khi cn Ƕc thn l lm ra ܮc ng no xi sch ng . Lc ht tin, khi c nhiu ngܩi quen bit yu cu ti vit nhc cho h, ti bt u m lun lp nhc. T lc m lp nhc, ti thy cuc sng thoi mi hn, khng c tranh chp thng mi, khng c bun bn na. Ti khng thch bun bn lm. Ti khng cn b kt trong qun cafe na. Lc m lp nhc, s hc sinh v "n ǥt hng" tng ln nhiu khin cho ti ngh mnh s i trnh din tr li (Ti khng din t 1980 v bt u trnh din li t nm 1986). T lc , ti quyt nh rng m nhc l ci nghip v by gi phi l ci ngh lun ri. Mnh khng thot ܮc n v v vy, hy sng vi n lun. Tnh yu v ni am m m nhc so trܧc vn vy thi khng c g thay ǰi c. Ch c mt s khc bit l tnh yu v ǩi sng thc ca ti t ho nhp thnh mt t nm 1986. Nu tnh v ngh m nhc, ti vo ngh tng i tr, khng th tnh t thu nh, bi hi nh m nhc ch l sinh hot bnh thܩng trong ǩi sng m thi. T suy ngh , ti gom li cc sng tc c v mt s sng tc mi lm li thnh tp "Tnh Cung Si". Tp ny thnh cng va phi. T , ti i vo con ܩng dy nhc lun v i ht y . Cho ljn nm ri, ti lm mt show mang tn: m Nhc c Bit, nhn chu ti - ca s oan Trang - t c sang. Sau , ti lm bng Cm n Tnh Em.

NNH: C th ni, ca khc Hai Mi Nm Tnh C l mt trong nhng ca khc ni ting nht ca anh. Anh c th tit l i cht v tm trng v ni nim ca anh trong ca khc ?

TQN: Hai Mi Nm Tnh C l mt cu chuyn kh ly k. Khong thi gian ti lm bng Cm n Tnh Em, lc cha ra bng, ti c dp i ht vi ni v bn Cm n Tnh Em vn l bn ܮc anh em ch nht. Anh em khuyn khch ti nn ra bng v chn bi ht lm ch NJ. Cho ljn nm 1994, t nhin mt hm ti vit li cho mt bn, bng nh ljn bi Mܩi Nm Tnh C v ti cht ngh rng nu mai mt mnh v Vit Nam gp li ngܩi tnh xa th mnh s ngh nh th no. Ti mi bt u bng cu: Bao nhiu nm gp li, n cܩi ho trn mi... Ti ngh chc n cܩi ca bn gi ngy xa sau 20 nm s mo m lm. Ngܩi yu ca mnh by gi cng ln tui ri, chc l khi cܩi trng gܮng gp lm. Ti ch ngh ܮc hai cu thi v ti khng ngh bi s mang tn Hai Mi Nm Tnh C. Mt hm, trung tm Dim Xa hi ti: gn 20 nm ri, c bi 20 nm tnh c? Ti ni nu mun c th c ch c g kh u. Ti ngh mun ǥt hng ti vit th ti s vit. Nhng m, mt hm ti d bn tho ra v ngh nu cu "bao nhiu nm gp li" m ǰi thnh "20 nm gp li" cng sung v cng ging. Ti ngh: Vy th bi ny cng nn ǥt l Hai Mi Nm Tnh C i. Ti ngh nu nm nay ti v Vit Nam v gp li ngܩi yu c th cng hn 20 nm tnh c ri. T , ti ǥt thm li v hon thnh bi Hai Mi Nm Tnh C. Tuy vy, li nguyn thy bao nhiu nm gp li ti khng ǰi thnh hai mi nm gp li na. V cng v th, bi Hai Mi Nm Tnh C ܮc a vo bng ny - Cm n Tnh Em - sau cng. Nh vy, s ra ǩi ca ca khc Hai Mi Nm Tnh C ra ǩi tht l tnh c, ch khng c nh thng mi hay lch s g ht.

NNH: Trong hai ca khc Mܩi Nm Tnh C v Hai Mi Nm Tnh C, ngܩi con gi dim phc l hai ngܩi khc nhau hay l mt?

TQN: Vo mt ngy ca nm 1985, lc , xung quanh ti phong tro sinh hot m nhc pht trin kh mnh San Jose. Lc , ti ngh San Jose c mt ca nhc s Trn Ch Phc ri, v ngoi ra cn c nhng ngܩi sng tc y nh Nguyn Cung Thnh, Phm Hin Ha, L Ton, Phan Kin, Trn Lng Minh, lut s Nguyn Tm, Nguyn Qunh... Cng ging nh mnh c ci gm Nj trong v lu lu mnh li em ra ma chi. Tht s, m nhc sng tc lc ri vo cnh b tc lm. Khng c tc gi mi, ngoi tr Vit Dng v Nguyt nh vit nhc u tranh m thi. Khng c tc gi hay nhiu tc gi Nj hnh thnh tro lu sng tc. Nhc M, mt nm ra my trm bn Nj ri t chn Top 100, m mnh c khi c nm khng c mt bi, thnh ti ngh dܩng nh c mt s thi thc t bn trong l phi lm mt ci g . Ch vy thi. Ti ngh Nj d ljn vi qun chng hn, phi lm mt bn m khi nghe ngܩi ta chp nhn lin. iu ny ng v nhc php hay nhc ng th khng kh lm. l dng nhc m ngܩi ta nghe xong l cm thy quen thuc lin. Thnh ra ti bt u bng motif: Mܩi nm khng gp tܪng tnh c... N nm trong khun kh ca mt ci accord (hp m). Ri cng cn c s pht trin tht hay ca on gia. Ti ngh bi nhc mun cho ngܩi ta nh l phi c climax (tuyt im), m climax ܮc nh ngha bng nt cao v nhng qung nhy. V ngh vy, cho nn on gia, ti mi dng hnh m ca ng cung, l hai qung 4 k nhau: m la xong ri si mi, to mt s cng thng (tension) ln lm. Lc , cu trc giai iu ܮc xc nh xong ri. Mt hm tnh c lt album ra v tnh c nhn thy ngܩi yu c ca ti. Cng v bao nhiu nm hot Ƕng x hi nhiu qu ca ti, c ngܩi yu c ca ti b ti. C ta sng bn Ty, ti sng bn ny. Tuy cng ha hn nhau ri, nhng ti c m u vo hot Ƕng v khng vit th cho c. C khi c su thng hay mt nm, chng c l th no cho c ta c. Khi mt c ri, ti tic lm. Mnh ngh li hi nh khng bit mnh khn hay mnh di m c m u vo chuyn hot Ƕng, khng bit mnh c cu ܮc ai hay khng, nhng ci m mnh qu mnh yu th li mt. T nm 1980, ti khng cn lin lc vi c ta na, sau ti lao vo nhng vic khc, ti qun i, nhiu lc ti nhn li hnh ti mi tic nui v ngh: T ra, lng mnh vn tht s cha qun c ny. Cha qun bi v tnh yu mnh ly ܮc li khng ly, v b mt i th do mnh, ti mnh c... Chnh v vy, ti mi bt u vit: Mܩi nm khng gp tܪng tnh c... C mt tri yu bao g gp li... Trong hnh chp gia chng ti cn c c mt bu tri. l bu tri tui tr ca mnh, ch khng phi l lc yu nhau, m l nguyn c tui tr ca mnh, n khng cn tr li na. Lc bt u, nh ca bi Mܩi Nm Tnh C l khuynh hܧng phc v qun chng r rng, khuynh hܧng c nghin cu nhc ng nhm phc v qun chng, Nj khi phc li s sng tc ca m nhc Vit, nhng ljn khi i vo li th chnh l tm s tht, tm s chua xt ca mnh. C th ni rng ca khc l s kt hp gia mun phc v qun chng v tm t ring ca mnh.

NNH: C gi dim phc by gi u v c bit ܮc lng anh?

TQN: By gi chc vn ang bn Ty v ti ngh gi ny chc c c bit ljn bi , nhng khng chc l c c bit ti vit bi v c ta v cho c ta khng?

NNH: Th th Hai Mi Nm Tnh C anh dnh cho ai?

TQN: Chuyn hi rc ri mt t anh . Cuc ǩi ca ti hay b ln xn tnh i lm. Ln xn khng phi v mnh c tnh trng hoa u m v thܩng c hai ngܩi ljn cng mt lc trong ǩi mnh. Hi nh cng vy. Hi nh ti cng nht gi lm, khng bo dn tn tnh g u. T nhin, cng mt lc, ti c mt ngܩi bn gi m ti khng coi c l b nhng c ta coi mnh l b. Mt c Lt v mt c khc Si Gn. Lc , mnh cn nh cha hiu lm v tnh yu, nhng ti ngh i vi n b, tnh yu ca h mnh lm. Thnh ra, cui cng mnh coi nh l mnh b mt lc c hai c. Ci tuy mnh coi l lng ng nhng m tr thnh ci n v ni m nh mnh sau ny. Cuc ǩi ca c by gi cn Vit Nam (sau ny vn cn vit th cho ti) th cuc ǩi ca c lc no cng chung vo k nim ca ti. m ra cuc sng ca c dnh lin vo k nim ca ti v c ta. C ta hin gi c chng v c con. Cn c bn Php, ti mt lin lc t 1980 v khng bit by gi th no v ngh g? l hai cuc tnh u tin trong cuc ǩi ti. ng ra, trong bi Mܩi Nm Tnh C, n khng phi vit cho mt ngܩi m vit cho tnh yu trong c hai ngܩi. Mnh nht vn l c bn Php, m c ti c chia x nhiu ǩi sng k nim ngay ni y. Sau , nm 1978 hay 79 g , c tr v Php. Lc trܧc, bi Mܩi Nm Tnh C, ti vit nghing v c bn Php, v lc ti lm bi Hai Mi Nm Tnh C, ti ngh nhiu ljn c Vit Nam nhiu hn. By gi, ti khng c ngh tnh yu g na, nhng ti ngh ljn s ti nghip ca c ta. Ti vit cu: Hai mi nm gp li, mnh nhn trong chi vi... vi suy ngh mt cch ch quan rng nu gp li, c s nhn ti trong chi vi. Ri: Tnh cn l trang giy mi... Ti trm ngh l tm s ca c ta ch khng phi ca ti, bi v tnh yu ca ti cho c ta b vn c. Ti c suy ngh nh vy bi qua th ca c, ti bit c ta da vo k nim gia chng ti Nj m sng. Ri cc cu:

My bay bao nm ri
My bay hai phng tri
Bao yu thng ngy u
Hnh nh vn cn y...
Bao nhiu nm trong ǩi
Ma ri ring phng ny
Cn m thm r ri
Tim au khng ngng nhp...
l mt na l tm s ca ti m phn ln c l l tm s ca c. Nh vy, c hai bi phng pht tnh yu ca hai ngܩi, i song i bn cnh nhau.

NNH: Ri y, khi ljn nm 2006, anh s vit Ba Mi Nm Tnh C, v khng hiu nhn vt chnh s l ai?

C hai cng cܩi.

Mi qu Ƕc gi n džc phn hai cuc trao ǰi gia Vit Magazine v nhc s Trn Qung Nam trong s bo ti.

| Issue 504 | VIET Magazine Home Page | Online Subscription |