IN NH VIT NAM
&
GII "OSCAR"

LU HIU NHN
C l i vi ngܩi Vit Nam chng ta, ni ring, v nhng ngܩi thuc cc sc dn thiu s khc ti Hoa K, ni chung, gii "Oscar" cho "Phim Ngoi Quc Xut Sc Nht" (Best Foreign Language Film) vn l gii thܪng ܮc ǥc bit quan tm, theo di nhiu nht. Trܧc y, t nm 1947 ljn nm 1955, gii thܪng ny ܮc mnh danh l gii c Bit Danh D (Special/Honorary Award), v khng nht thit ܮc trao tng hng nm. La Strada ca o din lng danh Federico Fellini l phim u tin ܮc chn Nj mang danh hiu "Phim Ngoi Quc Xut Sc Nht" trong l "Oscar" ln th 29 (1956).

Trong gii "Oscar" nm nay, c tt c 41 quc gia trn th gii gi phim v tham d, t hn nm ri vi con s k lc 45 quc gia tham d. V mi nܧc ch c th ܮc i din bng mt phim duy nht, thnh th phim d tuyn ca nܧc no cng thܩng l phim xut sc v tiu biu nht trong nm do ban gim kho hay y ban ǥc trch in nh ca nܧc y tuyn chn. Nhng phim i din khng cn phi ܮc trnh chiu trܧc ti cc rp ca qun ht Los Angeles trong vng t nht 7 ngy nh cc phim khc. Li na, nhng phim ny c quyn tham d tranh gii trong cc th loi khc, min sao hi nhng iu kin quy nh cho cc th loi y m thi. Trong khi , nhng phim khng ܮc tuyn chn Nj tranh gii "Phim Ngoi Quc Xut Sc Nht" vn c th d tranh cc gii khc, nhng khi y iu kin trnh chiu ti L.A. nh va ni trn phi ܮc tha mn trܧc tin.

im qua danh sch cc quc gia tham d gii "Oscar" nm nay, ti ngc nhin khi khng thy s tham gia ca Vit Nam. Ti c tܪng th no Vit Nam cng s tranh gii bng phim Cyclo ca Trn Anh Hng, vn ot ܮc gii "Golden Lion" ti i Hi in nh Venice, nh trܧc y tng tham d vi Mi u Xanh. Tܪng cng nn nhc li, Mi u Xanh, phim u tay ca Trn Anh Hng, ܮc Vin Hn Lm NJ ngh vo vng chung kt cng vi Belle Epoque ca Ty Ban Nha, Farewell My Concubine ca Hng Kng, Hedd Wyn ca Anh Quc v The Wedding Banquet ca i Loan. Tuy tht trn trܧc Belle Epoque, Mi u Xanh ph k lc l phim Vit Nam u tin ܮc tuyn chn vo vng chung kt ca gii "Oscar" v c cng ln trong vic gii thiu phim Vit Nam ljn khn gi trn ton th gii, hay ni theo li M l "put Vietnamese movies on the map." Tr li vn NJ ti sao Vit Nam khng NJ c Cyclo lm phim i din, ti ngh ljn hai gi thuyt. Th nht, mc d ni ting Vit Nam v ܮc quay ti Vit Nam vi hu nh ton b din vin l ngܩi Vit Nam (ch tr ti t Hng Kng Lng Triu V trong vai Nh Th du ng), Cyclo li hon ton do ngܩi Php hp tc sn xut (Les Productions Lazennec) v ph trch v phng din k thut; thnh th c th vܧng vo tnh trng "song tch," v b Vin Hn Lm t khܧc nh trܩng hp phim Red nm ri ca o din Krzysztof Kieslowski va mi qua ǩi. Gi thuyt th hai cng c th chnh nh nܧc Cng Sn Vit Nam khng mun NJ c Cyclo i tranh gii "Oscar" v Cyclo lt trn mt tri ngho nn, y ti c ca x hi Vit Nam ngy nay; lm nh th chng khc no t bi tro, trt tru vo mt mnh hay sao. Chc chn ti s nh o din Trn Anh Hng lm sng t vn NJ trn nhn dp anh ljn Hoa K thng Su ti y, trong chuyn i c Ƕng qung b (promotion tour) cho Cyclo khi phim ny ܮc pht hnh trnh chiu trn ton nܧc M.

Cng nhn im qua danh sch cc phim i din, ti thy mt s phim ng nu ln nh Jonah and the Pink Whale ca Bolivia, mt phim rt "bo" v "erotic" ܮc trnh chiu ti i Hi in nh Cinequest ca San Jose thng Hai nm nay; Summer Snow ca Hng Kng ܮc trnh chiu ti .H..A (i Hi in nh) Quc T Ngܩi M gc Chu ti San Francisco do NAATA t chc vo thng Ba va qua; v 3 phim hin ang ܮc trnh chiu l Gazon Maudit (French Twist) ca Php, mt phim hi hܧc v "mnage trois" vi n ti t Ty Ban Nha kh i Victoria Abril; The White Balloon, mt phim tr em ca Iran; v The Flower of my Secret ca o din Pedro Almodvar, ngܩi ܮc xem nh "bad boy" ca nn in nh Ty Ban Nha.

Trong s 41 phim tham d, nm phim ܮc chn vo vng chung kt l All Things Fair ca Thy in; Antonias Line, mt phim mang nng tnh "feminist" ljn t Ha Lan, k li cuc ǩi ca mt ph n nng dn v chu cht ca b; Poussires de vie (Dust of Life) ca Algeria, da theo tiu thuyt "La Colline de Fanta" ca nh vn Duyn Anh, thut li s phn hm hiu ca Sn, mt thng b M lai b bt hc tp lao Ƕng khi min Nam sp ǰ; O Quatrilho ca Ba Ty; v LUomo Delle Stelle (The Star Maker), phim mi nht ca o din lng danh Giuseppe Tornatore, ngܩi tng ot gii "Oscar" vi Cinema Paradiso (1989), ni v mt tn lܩng gt chuyn kim sng bng cch mo nhn l ngܩi i tm ti nng mi (talent scout) cho cc hng phim. Tܪng cng ni thm, Antonias Line ܮc trnh chiu trong m Khai Mc ca Cinequest v Dust of Life ܮc trnh chiu ti .H..A. Quc T San Francisco nm ri. Hin nay, Antonias Line v The Star Maker ang ܮc trnh chiu ti cc rp a phng.

ng theo s d on ca nhiu ngܩi, ch tܮng vng "Oscar" lt vo tay Marleen Gorris, n o din ca Antonias Line trong m pht gii th Hai, 25 thng Ba va qua. Nhng may mt iu, ln ny Marleen Gorris khng bt chܧc theo o din Nga Nikita Mikhalkov trong bui l pht gii nm ri, bng thm c con gi Nadia ln sn khu Nj nhn lnh gii "Oscar" cho Burnt by the Sun.

Cui cng, sau y l phn dnh cho cc bn thch "trivia." V s phim ܮc tuyn chn vo vng chung kt ca gii "Oscar" cho "Phim Ngoi Quc Xut Sc Nht," Php l quc gia chim k lc vi 28 phim, theo sau l vi 25 phim (k lun nm nay), v hng ba l Ty Ban Nha vi 15 phim. V s phim thng gii, Php v ܮc xp ng hng nht vi tng s 12 phim (trong tnh ba phim ot gii Special/Honorary Awards), sau Thy in, Lin X (hay Cng Ha Nga sau ny), v Nht Bn ng hng nh vi ba "Oscars" thng ܮc. Ring Nht Bn, ba "Oscars" ny NJu l gii "Special/Honorary Awards."

Nu khng k ljn The Dear Hunter (Best Picture & Best Director, 1978) v Platoon (Best Picture & Best Director, 1986) l hai phim ni ting c ch NJ v Chin Tranh Vit Nam, khi ni v nhng phim c lin quan t nhiu ljn Vit Nam m ch tܮng vng "Oscar" gh mt ljn, ngoi Mi u Xanh nh NJ cp trn, ta phi nhc ljn Indochine, trong ma "Oscar" ln th 65 (1992) ot gii "Phim Ngoi Quc Xut Sc Nht" v Catherine Deneuve cng ܮc NJ ngh gii "Best Actress." Indochine k li mi tnh tay ba gia Catherine Deneuve, Phm an Linh trong vai c con nui Camille, v Vincent Perez trong vai ngܩi s quan ho hoa, vi bi cnh ca nhng nm thng chin tranh khi nn thng tr ca Thc Dn Php ti ng Dng sp tn ri. Mong rng trong mt tng lai tht gn, nhng ngܩi lm phim Vit Nam, nht l nhng ngܩi tr hin ang sng ti hi ngoi, bit em cc kin thc k thut in nh tn k hc ܮc ti x ngܩi, ha hp vi tm tnh du dng v su sc ca ngܩi Vit Nam Nj lm thnh nhng cun phim bt h xng ng vi gii "Oscar."


| Issue 506 | VIET Magazine Home Page | Online Subscription |