SOLEIL MEURTRIER
CRIME MORDANT!

LU NAM ANH
Purple Noon (Plein Soleil)
Din vin: Alain Delon, Marie Lafort, Maurice Ronet
o din: Ren Clment
nh gi: (trn )

Nm ri, o din Martin Scorsese v Miramax Zoe, chi nhnh mi ca hng Miramax chuyn ph trch v vic pht hnh phim Php mi v c, ti pht hnh Belle de Jour v gt hi ܮc nhiu thnh cng rc r. Cun phim "classic" c o din Luis Bunuel thc hin nm 1967 vi n ti t Php lng danh th gii Catherine Deneuve, trong vai ngܩi v ca mt bc s giu c nhng li thch i lm im "part-time," chim s thu ng vo hng th nh trong cc phim ngoi quc trong nm 1995 ch sau The Postman (Il Postino), phim ܮc trao tng gii "Oscar" v nhc njm v cng do Miramax pht hnh. Trn thnh cng y, mt ln na Scorsese v Miramax Zoe li bt tay nhau trong vic gii thiu ljn khn gi ca th h tr mt phim "classic" b lng qun khc thuc loi "thriller" mang ta NJ Purple Noon (Plein Soleil) ca c o din Php Ren Clment.

Ra mt khn gi ln u tin nm 1960, Purple Noon (Miramax Zoe, PG-13, 118 pht), cng nh Belle de Jour, tuyt bn gn 20 nm nay. Tܪng cng nn ni thm, theo Ginette Vincendeau, tc gi ca "Encyclopedia of European Cinema," Purple Noon chnh l phim a ln i danh vng nam ti t Php p trai Alain Delon, thn tܮng ca gii tr trong sut hai thp nin 60 v 70 ti u chu v ti cc quc gia chu nh hܪng vn ha Php, trong d nhin c Vit Nam, cng nh ǥc bit l ti Nht Bn.

Nhn c hi ny, ti xin mn php gii thiu s qua thn th v s nghip ca o din Ren Clment, va qua ǩi vo ngy 17 thng Ba, 1996, mt ngy trܧc sinh nht ln th 83 ca ng. Clment sinh trܪng ti Bordeaux v theo hc ngnh kin trc ti Ecole des Beaux-Arts. Nhng sau , ng b hc Nj theo ui mng lm phim. Trong thi gian u, ng thc hin nhiu phim hot ha, phim ngn v phim ti liu. ng tng tr gip Jean Cocteau trong vic thc hin La Belle et la Bte (Beauty and The Beast) v hp tc vi Jacques Tati trong phim ngn Soigne Ton Gauche. Tc phm u tay ca ng, La Bataille du Rail (Battle of the Rails), phim truyn ti liu thut li cuc chin u thm lng ca cc cng nhn ܩng st Php trong thi k c Quc X chim ng nܧc Php, do cc din vin khng chuyn nghip, trong c c cc cng nhn ܩng st th din, gy mt ting vang quc t ln - ban gim kho ca i Hi in nh Cannes (1946) trao tng phim gii Nht (Palme dOr) ng hng v Clment gii "o Din Xut Sc Nht." Ren Clment cng ܮc Vin Hn Lm Ngh Thut v Khoa Hc in nh Hoa K hai ln tuyn dng vi gii "Phim Ngoi Quc Xut Sc Nht." Au-del des Grilles (The Walls of Malapaga) vi ti t go ci Jean Gabin mang ljn cho ng gii "Oscar" u tin (1949). Tuy nhin, Clment ܮc bit ljn nhiu nht vi Jeux Interdits (Forbidden Games), phim ot gii "Oscar" th nh (1952) v hng lot cc gii thܪng quc t quan trng khc. Ngy nay ܮc xem nh mt trong cc tc phm in nh c in ca th gii, Jeux Interdits m t cuc ǩi ni tri ca mt b gi (do Brigitte Fossey, mt b gi nm tui trong ln din xut u tin, th din) b m ci c cha ln m trn ܩng chy gic khi my bay c Quc X oanh kch vo on ngܩi di tn. Phim ln n mt cch su sc, t nh s tn c v ngu xun ca con ngܩi, cng nh s khng khip ca chin tranh qua nhng "tr cm" m cc tr em th di cng nhau by chi. c bit i vi khn gi Vit Nam chng ta, Jeux Interdits ܮc bit ljn qua phn nhc njm. Nhng ai tng chi "classic guitar" trܧc 1975 NJu phi bit "mc" khc nhc ܮc mnh danh l "Romance" m Narciso Yepes trnh by Ƕc tu ty ban cm trong phim. Sau ny trܧc khi "ra tay, gc kim," Ren Clment mt ln na tr li NJ ti Th Chin Th Hai vi Paris brule-t-il? (Is Paris Burning?), mt tc phm in nh c tm vc v i v quy t hu ht cc khun mt ni danh th gii. Paris brule-t-il? (1966) thut li cuc chin u can trܩng ca cc khng chin qun Php, ginh tng gc ph ca th Paris vi qun c trܧc khi chng chu bung sng u hng v trit thoi khi "Kinh Thnh nh Sng." Ring c nhn ti, phim ca Ren Clment m ti thch nht vn l Le Passager de la Pluie (Rider on the Rain) vi Charles Bronson v Marlene Jobert v phn nhc njm tuyt vi do Francis Lai sng tc. Ti mong mi rng mt ngy p tri no Le Passager de la Pluie s ܮc ti pht hnh th c "ba iu ܧc" ca ti (trong c Belle de Jour v Les Parapluies de Cherbourg) hon ton tr thnh s tht!

Ti cng xin ni thm i li v Patricia Highsmith, tc gi ca tiu thuyt "The Talented Mr. Ripley" m Purple Noon m phng. Highsmith sinh trܪng ti Texas, nhng b li sng lu nm ti chu u; hu ht ti Anh, Php v Thy S. Trong sut cuc ǩi sng tc (b mt nm 1995), b Nj li hn 20 tiu thuyt hnh s; trong c mt b gm nm tp v nhn vt Tom Ripley m b vit rng r trong khong thi gian 35 nm- "The Talented Mr. Ripley" l tp u tin; v by tuyn tp truyn ngn. Nhiu tc phm ca Highsmith ܮc phng tc thnh truyn phim. Chng hn nh phim kinh d lng danh Strangers on a Train ca Alfred Hitchcock da trn tiu thuyt u tay mang cng tn ca b; v The American Friend ca o din c Wim Wenders m phng "Ripleys Game," tp sau ca b truyn "Tom Ripley," vi Dennis Hopper trong vai mt Tom Ripley k qui chuyn Ƕi m "cao bi" ti thnh ph Hamburg.

Cng nh Le Passager de la Pluie, Purple Noon l mt phim hnh s nhng li mang nng tnh phn tch tm l nhn vt. Purple Noon m mn vi cnh Philippe Greenleaf (Maurice Ronet) v Tom Ripley (Alain Delon) "hang out" ti qun c ph va h, nhm nhi "aperitifs" trong mt ngy nng p ti Rome. Hai chng tn gu v bng a; mua cy gy Nj gi m chc ph thin h, v g gm ܮc mt "babe" tc vng ri ua nhau gi tr "bc ht" gia ܩng ph. Ngoi dng mo tng ng -p trai, rn ri, nܧc da sm nng; Philippe v Tom cn ging nhau mt im: lܩi bing, v tch s nhng li thch hܪng th. Tuy nhin, mt vi im khc bit ln lao gia hai ngܩi l Philippe l con nh giu, trong khi Tom li khng tin dnh ti. Thnh ra, tuy rt thch n xi, Tom ch c th xi tin khi l tin ca k khc! im th hai l trong khi cc cng t, tiu th nh Philippe v Marge (Marie Lafort) -ngܩi yu ca Philippe -kh kh theo kiu "je ne sais quoi;" Tom li thm Ƕc v y th on. Thnh ra, i vi co gi Tom, Philippe v m bn b con nh giu ca anh ch l nhng ch cu con ng thng ch lm tht. Lm tܪng Tom l bn hc c ca con trai mnh, ng Herbert Greenleaf, mt k ngh gia giu c ngܩi M, gi Tom sang vi mc ch lm cch no d d hay nn n Philippe bng lng tr v vi gia nh ti San Francisco. Nu s mng thnh cng, Tom s ܮc thܪng nm ngn M kim. Duy ch c mt tr ngi nh l Philippe li nht nh khng mun tr v. Th hi Tom s phn ng nh th no khi gi y va mt toi nm ngn M kim; va gp phi thi Ƕ v ngn t hng hch, khinh thܩng ra mt ca Philippe v m bn, hay s khinh ngm ca Marge? Mi hn th giai cp ngm ngm lc u gia Philippe v Tom nay c dp n bng nh phn thch t ni la va chuyn mnh, khi c ba Philippe, Marge v Tom cng i du thuyn vi nhau. Khi xem ljn y, ti khng khi t hi phi chng o din Roman Polanski can ti "o vn" v Knife in the Water (1962), phim u tay ca ng, chng qua ch l vic khai trin v ko di cuc xung Ƕt trn du thuyn ra thnh phim 90 pht. Khng ai c th ph nhn rng Purple Noon thnh cng phn ln l nh s din xut tuyt vi ca ti t p trai Alain Delon, ngܩi tr thnh biu tܮng ca hnh nh ca mt "bad boy." Delon lt t ܮc bn cht lnh lng khng cn mang mt cht tnh ngܩi ca nhn vt Tom Ripley khi c th ngu nghin n g nܧng t l, trong lc xc nn nhn ca hn vn cn nm chnh nh ti phng khch. Chnh cng t Purple Noon, Alain Delon bin s trܩng ng "vai c" thnh hܧng i chnh ca s nghip in nh ca ng, vi vai tr nhng tay anh ch hay "flics" trong Le Samourai v Le Cercle rouge ca Jean-Pierre Melville, hay trong Le Clan des Siciliens ca Henri Verneuil v Borsalino ca Jacques Deray.

| Issue 514 | VIET Magazine Home Page | Online Subscription |