KEVIN THOMAS

M¶t lÀn n»a, Hùng låi ÇÜ®c làm viŒc v§i bÆc thÀy ÇiŒn änh Benoit Delhomme, cÛng nhÜ nhà âm nhåc truyŠn cäm Tôn ThÃt Ti‰t, Ç‹ tåo nên m¶t k‰t h®p hình änh và âm thanh t§i biên gi§i cûa siêu th¿c.
Qua phim "Mùi ñu ñû Xanh" ÇÜ®c ÇŠ nghÎ giäi Oscar, Çåo diÍn kiêm vi‰t truyŒn phim TrÀn Anh Hùng Çã dÅn chúng ta vào bÓi cänh m¶t ñông DÜÖng thu¶c Pháp v§i nghi lÍ và truyŠn thÓng trong khung cänh thu hËp t§i n‡i anh có th‹ quay ngay tåi Pháp phía trong nh»ng cæn nhà và chÌ Ç‹ l¶ thÃp thoáng nh»ng cæn phÓ chÆt hËp bên ngoài.

Anh g®i nÖi chúng ta cái cäm giác mong manh cûa th‰ gi§i này, và Çã quá s§m Ç° v«. NhÜng v§i cuÓn phim m§i "Cyclo" ÇÀy tÜÖi sÜ®ng cûa anh, TrÀn Anh Hùng Çã nhÆn chìm chúng ta vào cänh mâu thuÅn ljn choáng váng cûa trung tâm thành phÓ HÒ Chí Minh ngày nay, Çã ch†n ra gi»a nh»ng con ÇÜ©ng phÓ Çông Çäo m¶t ngÜ©i Çàn ông 18 tu°i gÀy nhÕ, dÈo dai (Lê Væn L¶c) mà ngÜ©i ta chÌ bi‰t tên anh là Xích Lô. Anh chÌ là m¶t trong vô sÓ nh»ng ngÜ©i Çàn ông ki‰m sÓng mŒt lº b¢ng nghŠ Çåp xe hai bánh hay còn có tên g†i là Çåp xích lô.

ChÌ m§i m¶t næm trܧc Çây, cha anh cÛng làm nghŠ Çåp xích lô và bÎ ch‰t trong m¶t tai nån xe c¶ và anh Çã t¿ hÙa së làm sao cho gia Çình anh khá hÖn. Gia Çình anh gÒm m¶t bà chÎ xinh ÇËp (TrÀn N» Yên Khê -vai chính thanh tú trong Mùi ñu ñû Xanh), chuyên xách nܧc cho các hàng rong, m¶t cô em Çánh giày, thêm ông n¶i ngoài 70 -vá lÓp xe. TÃt cä sÓng trong cæn phòng nhÕ phía sau m¶t mÏ viŒn, nhìn ra là m¶t hàng cây xanh.

Tuy nhiên, cái th‰ gi§i cûa gia Çình Ãy cÛng låi mong manh nhÜ trong "Mùi ñu ñû Xanh." Khi chi‰c xích lô bÎ Çánh c¡p, anh ta bÎ cuÓn hút vào cÖn ác m¶ng cûa th‰ gi§i t¶i ác Ç‹ có tiŠn bÒi thÜ©ng cho bà chû xe ác Ƕc (NguyÍn NhÜ Quÿnh). NgÜ©i Çàn bà Ãy ª gi»a lÙa tu°i 30, có m¶t ÇÙa con trai tàn tÆt phäi thÜ©ng xuyên chæm sóc và hát ru nhÜ v§i m¶t con chó l§n trong nhà.

NgÜ©i yêu cûa bà chÎ -m¶t thi sï (LÜÖng TriŠu VÏ -tài tº chính tØ HÒng Kông, Çóng xuÃt s¡c nh»ng vai trò thø Ƕng), ÇiŠm Çåm, ÇËp trai, nhÜng cÛng là mÅu ngÜ©i Çàn ông bÃt ÇÎnh và ác Ƕc, Çã t¿ mÜu sinh b¢ng nghŠ ma cô và xô ÇÄy cä ngÜ©i yêu vào con ÇÜ©ng Çï Çi‰m. VÃn nån Ç¥t ra là liŒu anh Çåp xích lô và ngÜ©i chÎ anh ta có khä næng thoát ra khÕi Çoån ÇÜ©ng hûy hoåi v§i nh»ng mÓi tÜÖng quan cá nhân ch¢ng chÎt mà chính h† cÛng không hay bi‰t hay không?

ñiŠu trܧc tiên phäi k‹ t§i là s¿ sÓng sÜ®ng Çáng kinh tªm và tính man r® tr¡ng tr®n trong phim "Cyclo" khi‰n thÆt khó mà tin r¢ng cuÓn phim Ãy Çã ÇÜ®c th¿c hiŒn bªi cùng m¶t Çåo diÍn cûa phim "Mùi ñu ñû Xanh" trܧc Çây. NhÜng th¿c s¿, cä hai cuÓn phim là k‰t h®p nh»ng hình änh ÇÜa chúng ta vào m¶t nܧc ViŒt Nam bên b© hûy diŒt m¶t lÀn n»a, 20 næm sau ngày k‰t thúc cu¶c chi‰n tranh ViŒt Nam.

Cä hai cuÓn phim chÙng tÕ TrÀn Anh Hùng là ngÜ©i duy nhøc cäm cao Ƕ -supreme sensualist, ng« ngàng trܧc vÈ ÇËp cûa ngÜ©i phø n» qua làn nܧc chäy và nh»ng tia nܧc tung tóe, hay nhÜ Çó là ánh kim loåi, hay là giòng sông chäy. M¶t lÀn n»a, Hùng låi ÇÜ®c làm viŒc v§i bÆc thÀy ÇiŒn änh Benoit Delhomme, cÛng nhÜ nhà âm nhåc truyŠn cäm Tôn ThÃt Ti‰t, Ç‹ tåo nên m¶t k‰t h®p hình änh và âm thanh t§i biên gi§i cûa siêu th¿c.

Trong cuÓn phim ÇÀu, Hùng dÅn chúng ta vŠ s¿ c° kính, trang tr†ng Çã qua Çi, và bây gi© thì Hùng Çi xa hÖn -diÍn tä s¿ ÇÓi ch†i gi»a thÖ ngây và s¿ sa dža, vÈ ÇËp và s¿ hung båo, dÎu dàng và s¿ tàn nhÅn. S¿ ÇÓi ch†i gi»a sa hoa và s¿ nghèo khó nhÜ là di sän khûng khi‰p cûa cu¶c chi‰n tranh và m¶t ÇÃt nܧc thu¶c th‰ gi§i thÙ ba bÎ các siêu cÜ©ng khai thác, bóc l¶t vŠ kinh t‰.

Có nh»ng hình änh t¿ thiêu, nh»ng n¡m båc Çôla, cä xác chi‰c tr¿c thæng nhÜ m¶t chi‰n tích trÜng bày trên chi‰c bŒ nhÕ gi»a m¶t phÓ xá Çông Çäo, bÃt ng© bÎ Ç° nhào trong vø xô xát trên ÇÜ©ng phÓ. Hùng không bày tÕ š tܪng chÓng MÏ hay chÓng Pháp nhÜng anh Çã có m¶t cái nhìn sâu vào mÓi tÜÖng quan muôn thuª gi»a thiŒn và ác, và cái nghÎch lš Ãy Çã tác Ƕng månh më ra sao trong bao thÆp niên qua tåi vùng ñông Nam Á châu Ãy.

V§i nh»ng diÍn tä t‰ vi, phim Cyclo Çã Çoåt giäi sÜ tº vàng tåi Venice vào næm ngoái. ñây låi là m¶t cuÓn phim tuyŒt tác khác cûa Çåo diÍn TrÀn Anh Hùng, nhà làm phim có tÀm vóc th‰ gi§i, n‰u quä có m¶t ngÜ©i nhÜ vÆy. (TØ báo LA Times, Movie Review Aug 1, 96)