NHNG S KIN TH GII
1996

NGUYN NINH HA

V ic chn la 10 s kin quc t ni bt nht, tiu biu nht trong mt nm nh nm 1996 khng phi l mt chuyn d dng , bi trong mt nm, bit bao nhiu chuyn t nhng chuyn bt hnh nht cho ljn nhng chuyn vui ln xy ra trn hnh tinh ca chng ta, nh hܪng ljn bit bao dn tc, bit bao ngܩi mi ni trn tri t. Tuy vy, hng nm, gii truyn thng quc t NJu c mt thi quen kh Ƕc o l vic cc hng thng tn, bo ch, truyn thanh v truyn hnh ln v c uy tn ln trn th gii NJu tham d vo cuc bu chn nhng s kin hng u, tiu biu nht trong nm.

Vo cui nm 1996, c ljn 139 hng thng tn, bo ch, i pht thanh v truyn hnh trn th gii xp hng cc s kin hng u th gii (theo th t im t cao xung thp) nh sau:

1. Tng thng Bill Clinton ti ǡc c vi s im bu chn l 491 im.
2. Tng thng Nga, ng Boris Yeltsin, h lnh t cng sn trong cuc bu c tng thng ti Nga v sau 5 thng "chin thng" mt ln na khi ng bnh phc qua cuc gii phu tim.
3. Ha bnh tht mong manh gia Do Thi v Palestine.
4. Thm trng ca dn t nn Rwanda ti Phi chu.
5. 1996: Nm c nhiu tai nn phi c nht.
6. V tht b in chu u.
7. Hip ܧc nh ch th nghim nguyn t do 65 quc gia k kt.
8. Bu c ti Bosnia.
9. Bom n ti th vn hi Atlanta 1996.
10. V tai ting v tnh dc tr em B.

Tuy c nhiu s chn la khc nhau v sp xp theo th t khc nhau, da trn tm nh hܪng khc nhau ca tng s kin v da trn nh gi khc nhau ca tng c quan truyn thng, nhng s kin trn ܮc a s trong s 139 c quan truyn thng xem l ni bt nht trong nm 1996.

Theo thin ca ngܩi vit, s kin Tng thng Nga ti ǡc c v s phc hi ca ng sau khi gii phu tim, l s kin quan trng nht trong nm 1996. Chng ta NJu nh li rng t u nm 1996 cho ljn trܧc ngy bu c ti Nga, lnh t cng sn Nga, ng Gennadi Zyuganov, dn u Tng thng Boris Yeltsin trong mi cuc thm d kin, khin cho c th gii quan ngi rng nu Boris Yeltsin tht bi trong cuc bu c ln y, nguy c Nga s ri vo ch ngha cng sn tr li v nh th th gii s ng trܧc mt s e da nng n v s tr li ca ch ngha cng sn, ca cuc chin tranh lnh Nga - M.

C th gii NJu hi hp theo di cuc bu c tn nܧc Nga xa xi y v cm thy mi chng ta NJu b nh hܪng nhiu t v kt qu ca cuc bu c ln y. Th nhng, cui cng, s chn la con ܩng dn ch ca nhn dn Nga lm cho th gii th pho nh nhm, nh va tri qua s e da.

Sau cuc bu c nm thng, Tng thng Boris Yeltsin li mt ln na lm cho th gii lo ngi, khi ng b bnh tim, tm thi trao quyn cho Th tܧng Nga Nj vo bnh vin. Lc y, cc phe i lp ti Nga yu cu Tng thng Boris Yeltsin t chc v khng th lm tng thng kiu part-time hay khng sc khe lo vic nܧc. Ngܩi ta ǥt cu hi: Nu Boris Yeltsin khng qua khi ln gii phu tim (bypass surgery) k , nܧc Nga s i v u? -S bu c li vi thng sau theo hin php Nga. Trong trܩng hp y, Nga li b ch ngha cng sn tip tc e da...

Vi tm mc quan trng nh th, vic ti ǡc c ca Tng thng Nga, theo thin ca ngܩi vit, l ra phi l s kin hng u ca nm 1996, ch khng phi l chuyn Tng thng Bill Clinton ti ǡc c, bi trong cuc bu c Tng thng M vo thng 11 nm ri, du cho ng Bill Clinton hay Bob Dole ǡc c i chng na, th s nh hܪng ca cuc bu c M trn tm c th gii chng c g ln Nj so snh vi vic ti ǡc c ca Tng thng Boris Yeltsin c.

Th tht, ti khng hiu ti sao hu ht cc hng thng tn, bo ch, truyn thanh v truyn hnh trn th gii li xp vic ng Yeltsin ti ǡc c t quan trng hn chuyn ti ǡc c ca Tng thng Bill Clinton? (Qu v no cao kin hn, xin gp mt bi gii thch thm v chuyn ny).

Thm trng ngܩi t nn Rwanda xng ng l mt s kin ln trong nm. Nhng thܧc phim truyn hnh hng m ni v s i kht ljn kit sc ch cn da bc xng, cn k vi ci cht i ca hng triu ngܩi Phi Chu hay nhng thܧc phim chiu hng ngn cnh tay cha ra ginh nhau tng phn thc phm cu tr... lm chng ta tht s rung Ƕng v s phn bi t hm hiu ca nhng ngܩi Rwanda bt hnh v xu s.

Mt s kin khc na lm th gii bng hong l tai nn thm khc ca chic phi c TWA chuyn 800 trn ܩng bay sang Php trong vng bin i Ty Dng, ngoi khi thnh ph New York. Chic my bay ny n, lm cho 230 ngܩi thit mng. Nguyn nhn v n l mt NJ ti v tn cho cc nh iu tra v cho gii bo ch sn tin. Tuy c kh nhiu cu chuyn khc nhau v v n ny, k c tin n b bn khng b ǥt bom hay tin n trng ha tin ca hi qun M, th nhng theo Roger Rosenblatt ca tp ch Time s ngy 30 thng 12 nm 1996 th: "Nguyn nhn v n ca chuyn bay TWA 800 vn cha xc nh ܮc."

Nhn ni v chuyn cha xc nh nguyn nhn gy n chic phi c TWA 800, chng ta li nh ti mt v n khc cng cha r nguyn nhn v khng r ngܩi ǥt bom l v bom n ti th vn hi Atlanta. Thot u, cc c quan iu tra Hoa K nghi ng Richard Jewell, mt ngܩi m mi my ngy trܧc ܮc xem l anh hng v anh pht hin ra gi ǿng bom ti Th vn hi. Th nhng, ch sau vi ngy ܮc xem l anh hng, chng Richard Jewell tr thnh k b tnh nghi s 1 trong v bom n ti th vn hi. Gia anh hng v tn ph hoi ch l mt khong cch nh mong manh. May thay, cui cng, anh ta ܮc xc nh khng phi l ngܩi ǥt bom n ti th vn hi Atlanta. S "gii oan" mun mng ny i vi Jewell tip tc cn li vn NJ: Ai l ngܩi tht s ǥt bom ti Atlanta 96? C mt dn tnh bo khng l ca Hoa K cng nh b tay trܧc cu tr li.

Ti cn nh, mt bui sng trn ܩng li xe ra ta son, t chic radio nh trn chic xe, ti nghe ting ni bun ru nh nh pha ln vi ting khc, nhng li hn trch gii truyn thng Hoa K pha ln vi nhng li ca ngi m... Ging ni tht su lng v tht xc Ƕng nghn ngo. Nghe k hn, ti mi bit l nhng li ni ca Richard Jewell trong bui hp bo minh oan sau khi cc c quan iu tra Hoa K tuyn b anh l ngܩi v ti.

Sut t na, Richard Jewell l u NJ ca gi th 25 thi hin i.

Du bu chn g i na, du xp kiu g i na, theo th t no i na, nm 1996 cng tr thnh qu kh, mt qu kh hng trng khi dn Nga quyt nh on tuyt vi ch ngha cng sn, mt qu kh au bun khi hng trm ngܩi b cht tai nn my bay v hng triu ngܩi sng khc khoi trong cn i kht ti Rwanda... Cuc sng l th v nm no cng th: Nhng s kin ln trong nm a s l nhng chuyn bun.

Mi u nm 1997, bt u c nhng chuyn ln khng vui xy ra ri, nh v con tin ti Peru chng hn. Cn chuyn g s xy ra na y?

Mong rng nhng chuyn khng may y khng ljn vi chng ta trong nm 1997 ny.

| Issue 601 | VIET Magazine Home Page | Online Subscription |