MA XUN V TNH YU
VALENTINE
Ngy Ca Yu Thng

NGUYN CHU

Ti M, sau l Ging Sinh v Tt Dng Lch Ƕ vi tun, cc ca hng by la lit thip v qu dnh cho ngy Valentine. Cc mu trang tr cho ngy Valentine cng y dy... Ti cc trܩng tiu hc v trung hc, cc tr em v hc sinh cng chun b trang hong lp hc vi cc hnh tri tim ct bng giy v cc dy hoa Nj mng ngy Valentine. Trong dp ny, ngܩi ta thܩng tng nhau ko, hoa ti v cc mn qu nh nhn d thng, biu l tnh yu nng nn, tnh bn thm thit, tnh gia nh thit tha, ti thm.

Valentines Day ܮc c hnh vo ngy 14 thng Hai. y l mt ngy ǥc bit ca ngܩi u chu v M chu.

Valentines Day l ngy ca Yu thng ni chung, v vo dp ny ngܩi ta thܩng gi thip gi l Valentines cho nhng ngܩi mnh cm mn, cho thn nhn, bn hu v nht l cho ngܩi yu. Nhng tm thip Valentines ܮc trnh by rt trang nh, gi cm vi ni dung tnh t, lng mn, th mng v tha thit... Thܩng l nhng on th tnh ni ting, hoc nhng cu ni by t tnh cm nng nn. Ngoi ra, cng c nhng tm thip Valentines mang hnh nh hi hܧc v nhng li ghi d dm, vui nhn. Mt s tm thip ch ghi n gin l "Be my Valentine"...

NGUN GC V NGHA NGY VALENTINE

Ngy Valentine bt ngun t u? C kh nhiu gi thuyt khc nhau.

Tht vy, chnh ngy l ca Tnh Yu ny c qu trnh hnh thnh theo nhiu li khng ging nhau.

- Mt s ngܩi cho rng n thot thai t mt l hi ca ngܩi La M. l l hi Lupercalia. C mc ch cng c s t v ca con ngܩi chng li ch si. (Ting Latin: Lupus=wolf). L ny ܮc c hnh vo ngy 15 thng 2 dng lch, vi nhng hot cnh nh n ng tr Ƕi lt da th i tn cng ngܩi ta v n b th nh bng n. n b tin rng vic nh n s lm cho h c nhiu kh nng sinh sn hn. Ngܩi La M chinh phc Anh quc nm 43 (sau Thin Cha ging sinh), t ngܩi Anh vay mܮn nhiu l hi ca La M. Nhiu tc gi lin kt l hi Lupercalia vi ngy Valentine v 2 l do: mt l ngy lm l gn trng nhau (14 v 15 thng 2), hai l ngy l c lin quan ljn s th thai v sinh sn.

Vo thi s thy, Thin Cha gio c t nht l hai v thnh mang tn Valentine. Chuyn ܮc k li nh sau: - Hong lj La M vo nm 200 l Claudius nj nh ra lnh cm thanh nin kt hn v ngh rng nhng ngܩi Ƕc thn s l nhng qun nhn hon ho hn. Nhng mt v linh mc tn l Valentine bt tun lnh vua, ng b mt lm l kt hn cho nhng cp v chng tr. Mt chuyn khc k rng Valentine l mt ngܩi theo Thin Cha gio vo thi s thy. Ngܩi ny kt bn vi nhiu a tr th. Ngܩi La M b t ng v ng t chi khng tn th cc v thn ca La M. Cc tr em nh Valentine v nm nhng bc th ghi li yu thng qua song ca s phng giam ca ng. Chuyn ny c th ct ngha ti sao by gi ngܩi ta trao ǰi nhau nhng th t, nhn gi vo ngy Valentine. Mt chuyn th ba k thm rng, Valentine trong khi b giam cm phc hi th gic cho a con gi m ca ngܩi cai ngc. a s cc chuyn NJu ni l Valentine b hnh hnh vo ngy 14 thng 2, khong nm 269. n nm 496, Gio Hong Gelasius nj nht phong ngy 14 thng 2 l ngy thnh Valentine.

Ti Php, ngn ng vng Normandie vo thi Trung c, c ting "galantine" džc ging nh "Valentine" v c ngha l k o hoa hay tnh nhn. S tng ng ny c th l nguyn nhn lm cho ngܩi ta ngh rng thnh Valentine l mt v thnh ǥc bit ca nhng i tnh nhn.

Ti Anh quc, nhng ghi nhn sm nht v ngy Valentine cho thy l ngܩi Anh bit rng chim chc chn i la vo ngy ny. Cc vn thi s ni ting ca Anh quc nh Geoffrey Chaucer (thp nin 1300) ghi trong tc phm "The Parliament of Fowls" nhng cu th ni v ngy Valentine v s kin loi chim tm mi, chn bn Nj xy t...

"For this was on St. Valentines Day

When every fowl cometh there to choose his mate"

(V hm l ngy thnh Valentine

Khi mi con chim bay v tm i bn.)

i thi ho Shakespeare cng ni ljn s kin ny trong "A Midsummer Nights Dream." y l mt v kch trong c cnh mt nhn vt pht hin mt cp tnh nhn trong rng cy, anh ta hi:

"Valentine is past;

Begin these woodbirds but to couple now?"

(Thnh Valentine qu vng - M u l nhng i chim rng ny nhng by gi l chuyn la i.)

Nh vy th ngy Valentine bt ngun t mt sinh hot trong v tr thin nhin: l ma Xun v tnh yu i la trong mi loi. Nhng ngܩi ta ǥc bit ni ljn loi chim c l v trong ma Xun v Tnh yu, chim thܩng ca ht, nhy ma, hay lܮn rn rng nh ngy hi ln ca v tr thin nhin.

"C m dng c v chng,

Du t iu th cng vng phu th."

Trong vn ha phng ng, hnh tܮng ca tnh yu i la hnh phc l "i chim chp cnh cng bay": "Tranh t dc nhn a chim n" v "Chim lin cnh." Ma Xun cng l ma ca mun hoa ti thm. V tr bng sng li (Spring) sau ma ng lnh gi, u bun... Cy xanh, mm non h n, tri tim ngܩi tui xun xanh cng ro rc yu thng.

Theo Thin Vn, th ngy 14 thng February nhm vo tit lp xun: Ma Xun hnh thnh, mch sng bng ln, tnh xun lai lng tun trn... cho nn ai cng mun ni ln tnh cm ang ro rc dng ln trong lng. Ngy Valentine do tr thnh ngy ca yu thng. Ngܩi u, M dnh mt ngy trong ma Xun Nj biu l tnh yu, Nj trao nhau nhng li yu du thit tha...

Mi ln yu v ܮc yu, ngܩi ǩi thܩng xem nh ang hܪng th mt ma Xun ti p. Dܩng nh tt c nhng g tt p, ti thm, nng nn trong cuc sng NJu ܮc biu tܮng bng ma Xun: Lng xun phi phi, tnh xun nng nn, tui xun nh hoa bng n, lܮng xun... Bn Trung Hoa, ngܩi con gi mun ly chng gi l "hoi xun."

Sch L K ca Trung Hoa, thin NGUYT LNH, m t cc hin tܮng thin nhin trong tit V THY ca ma Xun nh sau: "Dܧi sng, Ri c bt c Nj t thn

Trn khng, chim Hng v chim Nhn bt u bay v"

(Nguyn vn: Li t ng, Hng nhn lai).

Trong tit ny c chm sao Vierge (Virgo) xut hin trn tri. Vierge l sao Trinh N. Trinh N l mt trong nhng nhn t hp dn ca yu ng. Nh vy, ngy 14 thng February l ngy hi sinh ca v tr v ca tnh yu.

Thnh Valentine l n nhn ca nhng i tnh nhn, cng l ngܩi yu thng cc tr em bng mt tnh yu p v tha thit.

Ngy Valentine c mt ngha nhn bn rt su sc. Sng hnh phc l sng trong tnh yu thng. Vi tnh yu, con ngܩi s c th lm tt c mi s cho nhau, khng tnh ton thit hn. (Ngܩi M tng ni: "With Love all things are possible!") Tuy nhin, trong tnh yu nam n i khi ngܩi ta rt kh by t cho nhau nhng tnh cm bng chy trong tim, khi i din vi ngܩi trong mng. Trong trܩng hp ny, Valentines Day tr thnh mt "c hi cu tinh." V y l dp m nhng ngܩi bn tnh rt r, e ngi, c th ta vo nhng cnh thip Valentines Nj by t ni lng tha thit vi i tܮng ang theo ui hoc ni ln s thit tha nng nn vi ngܩi mnh ang yu.

NGY VALENTINE TRN TH GII

Ti Hoa K v Canada, tr em trao ǰi thip Valentines vi bn hu. mt s trܩng hc, tr em ܮc trang hong ring mt phng hc Nj m hi vui chi v cho ht cc thip Valentine vo mt chic hp m chng trang tr p . Vo bui chiu, v thy gio hoc mt trong nhng hc sinh ܮc chn Nj phn pht cc thip Valentines. Nhiu hc sinh t lm ly thip Valentines t giy mu , hng v bng cc hnh ct ra t sch bo. Hc sinh cng thܩng gi thip cho cha m v thy gio trong ngy Valentine.

Cc sinh vin hoc hc sinh ln th tham d cc bui d v v vui chi bn nhau. H ph ln qu, bnh bng nhng hnh tri tim, bng hnh thn Cupids, tc l nhng hnh tr s sinh c i cnh tܮng trng thn i Tnh. Ti nhiu ni, ngܩi ta gi hoa cho nhau, tng mt hp ko, bnh hnh tri tim, hoc mt s mn qu khc tng v, tng chng, tng ngܩi yu. Hu ht cc mn qu Valentine NJu c hnh tri tim v buc bng dy c tht "n."

u chu, ngܩi ta lm l Valentine theo nhiu cch khc nhau.

- Tr con v hc sinh Anh th ht nhng bi ca ǥc bit v Valentines Day ri nhn qu nh ko, bnh, tri cy hoc tin. Ti mt vi vng Anh quc ngܩi ta nܧng bnh Valentine vi hng v ht mn hoc nho.

- , ngܩi ta mng l bng cu nguyn v tic tng trong ngy Valentine.

Ti Anh quc v cn c tc l, mt s ph n cha chng thc dy trܧc khi mt tri mc vo ngy Valentine, ng bn ca s, nhiu khi ljn hng gi, Nj nhn mt ngܩi n ng i ngang qua nh. H tin rng, ngܩi n ng u tin m h thy ܮc, hoc mt k no trng ging nh ng ta, s kt hn vi h trong vng mt nm ti.

- an Mch, ngܩi ta gi hoa hng mu trng p gi l "git tuyt" (snowdrops) ljn cho bn hu. n ng th gi i mt loi thip Valentine gi l Gaekkebrev (th bng a). Ngܩi gi vit mt cu th nhng khng k tn mnh. ng ra th anh ta phi k tn bng nhng du chm, mi chm trn mi ch ci ca tn anh ta. Nu ngܩi n b nhn ܮc loi thip ny, b ta s on ra tn, v anh ta s thܪng cho b y mt qu trng vo L Phc Sinh. Mt vi ngܩi Anh cng bt chܧc phong tc ny, k tn bng du chm.

Tm li, Valentines Day l mt phong tc rt l th v li ch. Cuc ǩi v thn phn lm ngܩi trong cuc ǩi thܩng qu nhiu bi t v au thng, cho nn con ngܩi cn nhng li yu thng ngt ngo Nj ܮc an i, v v, cn ܮc xoa du vt thng bng nhng ting ni ca con tim chn thnh tha thit. Nu khng th ni vi nhau hng ngy, th Ngy Valentine l mt dp Nj mi ngܩi m lng, m ming ni ln nhng rung cm t y tim... Nhng li ni yu ng, ngt ngo s lm cho tng giao nhn loi du m v cuc ǩi tr nn thm m tnh ngܩi. Xin hy ni yu nhau! Li yu thng ngt ngo d sao cng hn nhng li bi mc, nguyn ra hn th.

Ghi Ch V Thnh Valentine:

Tn Valentine ܮc lin kt vi hai v t o vo bui s khai ca Thin Cha Gio. Rt t ngܩi bit ljn cc v thnh ny.

Lch s lj quc La M, trong danh sch cc thnh t v o ghi l hai thnh Valentines b chm vo ngy 14 thng February. Mt v c l cht thnh Rome v v kia Interamna, by gi l Terni cch Rome 60 miles (khong 97 cy s). Cc nh nghin cu gp nhiu tr ngi v kh khn trong vic tm hiu nhng s kin lch s gia cc truyn thuyt v Thnh Valentine.

Thnh Valentine cht Rome dܩng nh tng l mt linh mc b vua Claudius bc hi vo nm 269. c mt ngi thnh ܩng ܮc xy dng Nj vinh danh ng ti Rome v nm 350, tc gn 100 nm sau. Hm m cha di hi ca ng cng ܮc tm thy ti a im ny.

Mt on s khc v thnh t o c ni ljn mt Thnh Valentine nguyn l gim mc a phn Interamna, cng c th b chm ti Rome. V ܮc ghi nh ti Rome v Interamna, cho nn ngܩi ta ngh l c hai ngܩi, nhng iu ny khng c g chc chn c.

| Issue 603 | VIET Magazine Home Page | Online Subscription |