TRÚC TI

Bác sï John F. Demantini, tác giä cuÓn "Count Your Blessings, The Healing Power of Gratitude and Love" (Hãy tin vào ân sûng, sÙc månh hàn g¡n cûa lòng bi‰t Ön và tình yêu) Çã ÇÜa ra nh»ng l©i khuyên cho nh»ng Çôi bån Çang vui Çón ngày cûa tình yêu.

Ngày cûa thánh Valentine Çã có tØ 14 th‰ k› qua. NgÜ©i ta Çã chia sÈ cùng nhau nh»ng gi© phút lãng mån, cùng sÓng låi nh»ng cäm giác cûa:

"Cái thuª ban ÇÀu lÜu luy‰n Ãy
Nghìn næm chÜa dÍ Çã ai quên"

mà Ç©i sÓng hôn nhân v§i th¿c t‰ h¢ng ngày thÜ©ng vùi lÃp ho¥c làm cho phai nhòa Çi. Ngày Valentine cûa Tây phÜÖng Çúng là m¶t truyŠn thÓng có khä næng Çem låi ít nhiŠu hånh phúc cho cu¶c Ç©i. Th‰ thì tåi sao bån låi không nhân dÎp nhÜ th‰ này Ç‹ nghï vŠ nh»ng ngày tháng êm ÇŠm cûa dï vãng yêu ÇÜÖng thi‰t tha, ÇÀm Ãm. Có tình yêu nào mà không xÙng s¿ vinh danh, cách này hay cách khác! Có tình yêu nào không phai nhåt qua th©i gian chung sÓng? Có tình yêu nào lúc ÇÀu låi không hoàn toàn, không lš tܪng? Có tình yêu nào låi bÎ mÃt ch‡ ÇÙng trong nh»ng trái tim còn niŠm tin, còn hy v†ng và nhÃt là còn lòng bi‰t Ön tri ng¶... cûa nh»ng thoáng hånh phúc..." Dù ljn rÒi Çi, tôi vÅn tå Ön Ç©i, tå Ön ngÜ©i..."

Có th‹ bån Çã có m¶t ngÜ©i tình tuyŒt v©i nhÜng chính bån låi không nhÆn ra. ñó là tâm trång mà L‡ TÃn Çã mô tä là

"T¿ k› væn chÜÖng
Tha nhân thê thi‰p"

(Tåm dÎch là:
"V® ngÜ©i m§i ÇËp
Væn mình m§i hay").

NhiŠu Çôi v® chÒng, nhiŠu c¥p tình nhân Çã kinh nghiŒm vŠ s¿ kiŒn này khi h† thÃy ngÜ©i khác h‰t l©i ca ng®i, khen t¥ng "ngÜ©i" mà mình thÜ©ng nhÆn thÃy là có rÃt nhiŠu khuy‰t Çi‹m, là không hoàn toàn. Tâm trång "v†ng Ƕng," "ÇÙng núi này trông núi n† cao" làm cho nhiŠu Çôi tình nhân không š thÙc ÇÜ®c cái hånh phúc quí báu mình Çang hܪng thø, Çang có trong tay... và Çã xäy ra nhiŠu vø "thä mÒi b¡t bóng"... mà hÆu quä Çã Çem låi l¡m thÜÖng Çau và nuÓi ti‰c mu¶n màng... vì Çã dåi rÒi...

NhiŠu c¥p tình nhân, ho¥c v® chÒng than thª r¢ng chúng tôi không còn h®p nhau n»a vŠ suy tÜ cÛng nhÜ cäm xúc. S¿ than thª này b¡t nguÒn tØ viŒc "Chàng muÓn nàng phäi giÓng chàng hÖn và nàng muÓn chàng phäi trª nên giÓng v§i nàng thêm n»a."

VÃn ÇŠ Ç¥t ra ª Çây là n‰u hai ngÜ©i hoàn toàn giÓng hŒt nhau; thì ngÜ©i này Çâu có cÀn ljn ngÜ©i kia trong cu¶c giao häo, trong tình cäm, trong tình yêu n»a. Tôi còn nh§, ngày xÜa, n» thi sï Barrette Browning hÕi ngÜ©i yêu: "Tåi sao anh yêu em?" NgÜ©i yêu cûa bà Çã Çáp là: "Tåi vì em ÇËp và em hay buÒn." Browning Çã giÆn và thÃy lòng mình se th¡t. NgÜ©i tình hÓt hoäng v¶i hÕi tåi sao, thì ÇÜ®c trä l©i: "NhÜ vÆy là anh ch£ng yêu gì em cä. Cái ÇËp cûa em có th‹ mÃt Çi, còn n‡i buÒn thì khi có anh rÒi em Çâu còn có lš do gì Ç‹ buÒn n»a." CÛng Ç‹ trä l©i câu hÕi "Vì sao anh yêu em?" Montaigme, m¶t nhà væn Pháp, Çã Çáp r¢ng: "Tåi vì em không phäi là anh và không phäi là m¶t ngÜ©i khác." NhÜ vÆy có nghïa là "Anh yêu em vì em là em, không giÓng anh và không giÓng ai khác." ("Si l’on me presse de dire pourquoi je l’aimais, je sens que cela ne se peut exprimer qu’en répondant: "Parce que c’était lui, parce que c’ était moi" (De l’amitié).

DÜ©ng nhÜ trong cu¶c Ç©i tÃt cä chúng ta ai cÛng cÀn có ngÜ©i khác, ít nhÃt là m¶t ngÜ©i Ç‹ làm bån, Ç‹ yêu thÜÖng, Ç‹ cùng có nhau trong cu¶c sinh tÒn. Và nhÜ vÆy thì mÓi liên hŒ ch£ng có bao gi© chÃm dÙt ÇÜ®c, nó luôn luôn ÇÜ®c vun tܧi Ç‹ nuôi dÜ«ng khi chúng ta còn "xanh" thì chúng ta tæng trܪng và khi chúng ta "Çã chín" thì chúng ta thÓi r»a. Cho nên, ti‰p tøc s¿ tæng trܪng trong tình Çôi lÙa là m¶t ÇiŠu cÀn thi‰t. N‰u ÇÓi tÜ®ng yêu thÜÖng cûa chúng ta Çã trª thành quá giÓng v§i ta, thì së ljn lúc chia lìa, thay vì tæng cÜ©ng s¿ liên hŒ v§i h† và v§i nhau n»a. Vì lë, s¿ giÓng hŒt nhau gi»a hai ngÜ©i së không còn hÙng thú Ç‹ yêu ÇÜÖng hay tìm hi‹u n»a.

Tåi Âu MÏ, ngày Valentine và các ngày lÍ h¶i khác là m¶t cÖ h¶i tÓt cho các Çôi bån, các Çôi tình nhân, nhÃt là các c¥p v® chÒng Çã sÓng nhiŠu næm v§i nhau... vinh danh s¿ khác biŒt cûa nhau. S¿ kiŒn hai ngÜ©i Çã trª thành quá giÓng hŒt nhau vŠ m†i m¥t mà vÅn duy trì và nuôi dÜ«ng ÇÜ®c m¶t tÜÖng quan tình cäm lành månh chÌ là huyŠn thoåi. S¿ khác nhau là cÀn thi‰t Ç‹ yêu nhau, vì Çó là s¿ b° túc. Nhìn thÃy ÇÜ®c s¿ khác biŒt cûa m‡i ngÜ©i, së Çem låi cho chúng ta cÖ h¶i Ç‹ bi‰t rõ vŠ bän thân mình, vì lë bÃt cÙ cái gì mà ta thÃy nÖi ngÜ©i khác, dù tÓt hay xÃu, cÛng ÇŠu phän änh m¶t cái gì Çó trong bän tính và thân phÆn con ngÜ©i. Khi ta cÓ g¡ng tìm cách làm bi‰n Ç°i nh»ng ngÜ©i thân yêu theo š mình hay theo ܧc v†ng cûa mình, ÇiŠu này Çã m¥c nhiên cho thÃy r¢ng chúng ta chÜa th¿c s¿ bi‰t yêu thÜÖng.

Møc Çích sÖ khªi cûa hôn nhân không phäi là Ç‹ cho ngÜ©i ta ÇÜ®c sÓng hånh phúc ngay sau Çó. Hôn nhân không phäi lúc thuyŠn tình cÆp b‰n mà chính là thuyŠn tình b¡t ÇÀu ra khÖi... bao nhiêu sóng gió, bão tÓ Çang ch© Ç‹ tr¡c nghiŒm tình yêu cûa hai ngÜ©i... Hôn nhân Ç‹ ngÜ©i ta sÓng v§i nhau hånh phúc cÛng là m¶t huyŠn thoåi. Tøc ng» ViŒt ch£ng Çã ghi r¢ng: "Con là n®, v® là oan gia, cºa nhà là nghiŒp báo" Çó sao. NhiŠu tín ngÜ«ng cÛng quan niŒm "v® chÒng" k‰t h®p là do duyên n® tØ nh»ng "ki‰p nào" Çó. Ho¥c là n® "cái xÜÖng sÜ©n," ho¥c là n® m¶t l©i hËn, n® m¶t ân huŒ, m¶t nø hôn... Cho nên hôn nhân và liên hŒ tình cäm nam n» dÜ©ng nhÜ ÇÜ®c lÆp ra Ç‹ giúp con ngÜ©i trܪng thành và khám phá cu¶c Ç©i. Trong hôn nhân và trong liên hŒ tình yêu, con ngÜ©i së có cÖ h¶i phát giác ra nh»ng gì mình chÜa yêu, Ç‹ tÆp yêu nh»ng cái Çó - nÖi bån ÇÒng hành cûa cu¶c Ç©i mà mình Çã g¥p và Çã ch†n sÓng chung. ñây là m¶t lš do ÇÓi nghÎch khá hÃp dÅn.

ThÆt vÆy, trong nh»ng cu¶c hôn nhân n°i ti‰ng nhÜ cûa Gracie Allen và George Burnes, cûa Marne và Homer Simpson, cûa Grace Kelly và Prince Ranier, cûa Mary Matalin và James Carville, cûa Fred và Wilma Flinstone, cûa vua Hussein và hoàng hÆu Noor, cûa Archie và Edith Bunker... mÓi tÜÖng quan tình cäm cûa h† là m¶t khám phá Ç‹ kính tr†ng và Çón nhÆn nh»ng gì khác biŒt nÖi m‡i ngÜ©i và Ç‹ yêu ngÜ©i mình yêu chÌ vì h† th¿c s¿ là h†, không giÓng mình và không giÓng ai.

M†i con ngÜ©i ÇŠu xÙng Çáng ÇÜ®c yêu thÜÖng, v§i tình yêu, không can hŒ gì ljn nh»ng gì h† Çã làm hay không làm. Không phäi chÌ ngÜ©i hoàn toàn m§i Çáng ÇÜ®c yêu. Vì bän chÃt Çích th¿c cûa tình yêu n¢m trong s¿ bao dung, che chª và nguyŒn cÀu cho ngÜ©i mình yêu ÇÜ®c hånh phúc. Yêu là cho và nhÆn, là ban Ön và bi‰t Ön... Khi lòng bi‰t Ön (tri ng¶) l§n dÀn thì trái tim ta së r¶ng mª cho næng l¿c hàn g¡n thÜÖng Çau th‹ hiŒn trong m¶t tình yêu Çích th¿c và vô ÇiŠu kiŒn.

Trong Ç©i sÓng lÙa Çôi, trong tình yêu, khi ta tìm cách phá hûy nh»ng Ç¥c Çi‹m mà ta không Üa thích nÖi cá tính cûa ngÜ©i bån Ç©i, cûa ngÜ©i tình, Çó chính là lúc ta không còn giúp cho cá tính Ãy tÒn tåi n»a. NhÜng, k‰t quä rÃt buÒn cÜ©i, vì làm nhÜ th‰ ta chÌ tåo cÖ h¶i cho cá tính Ãy trª nên månh më hÖn mà thôi. Trái låi, khi ta yêu ngÜ©i nhÜ yêu chính cá tính cûa ngÜ©i Ãy, ta dành cho h† s¿ t¿ do thay Ç°i, thì có th‹ ngÜ©i ta yêu së t¿ làm giäm b§t nh»ng nét mà ta không Üa thích nÖi h†. Trong tình yêu thÜ©ng xäy ra ch‰ Ƕ nô lŒ t¿ nguyŒn...

Cái gì cÛng có m¥t trái cûa nó, cho nên viŒc Çòi hÕi m¶t ngÜ©i nào Çó toàn thiŒn là dÃu hiŒu cûa vô minh mê mu¶i và äo tܪng cûa trÀn gian. Vì trong cu¶c Ç©i này, có bao nhiêu ngÜ©i hoàn toàn?

ñã ljn lúc bån hãy l¿a ch†n gi»a hai cách th‰ hiŒn h»u. M¶t là mª r¶ng tÀm m¡t và trái tim Ç‹ nhìn h‰t m†i khía cånh cûa m¶t ngÜ©i, cä m¥t tÓt, m¥t xÃu, tiêu c¿c và tích c¿c, hai là bån cÙ theo Çu°i m¶t thÀn tÜ®ng äo tܪng cho ljn khi nó b¡t ÇÀu tan v« và søp Ç° xuÓng quanh bån. Tôi nghï là có lë bån së ÇÒng š r¢ng thái Ƕ thÙ nhÃt là thích h®p hÖn.

Yêu ngÜ©i vì ngÜ©i hay nói nhÜ tri‰t gia hiŒn sinh Jean Paul Sartre "yêu ai là yêu m¶t t¿ do" tÙc là yêu nhÜng vÅn dành cho ngÜ©i mình yêu t¿ do phát tri‹n và thæng ti‰n. N‰u ta bi‰n ngÜ©i mình yêu thành m¶t kÈ nô lŒ thì lÆp tÙc mÃt ngay tình yêu, vì yêu là hi‰n dâng t¿ nguyŒn. Yêu ai là trách nhiŒm nܧc m¡t và nø cÜ©i cûa ngÜ©i Çó. Có nhÜ th‰ ta së có hånh phúc trong m¶t tình yêu Çích th¿c có š nghïa yêu vì ngÜ©i, vì Ç©i... vì nhau.