NGUY•N XUÂN NAM
TØ Bæn Khoæn M¶t...
M¶t vài cÖ quan truyŠn thông nhÜ Çài radio, báo chí, ... vØa m§i ngày nào tÜng bØng khai trÜÖng, nhÜng sau Çó không lâu låi âm thÀm "dËp tiŒm". M¶t sÓ cÖ sª thÜÖng måi hôm qua còn quäng cáo Àm ï trên Çài, gi© Çã rút lui không kèn không trÓng vào ch‡ lãng quên. M¶t vài thÜÖng gia nào Çó m§i ngày nào ÇÜ®c truyŠn hình MÏ, báo chí MÏ phÕng vÃn hay chåy bài trên trang nhÃt vŠ s¿ thành Çåt trong kinh doanh, nhÜng gi© Çây låi b¥t tæm vô tín, không thÃy bóng dáng, dù chÌ Än hiŒn m© äo trên thÜÖng trÜ©ng.
ChuyŒn "lên voi và xuÓng chó" trong viŒc làm æn, trong s¿ kinh doanh là chuyŒn "thÜ©ng ngày ª huyŒn", là chuyŒn "bÓn mùa mÜa n¡ng" kia mà, có gì là lå, có gì là Çáng bàn!... Chúng tôi Çã tØng džc Çâu Çó m¶t thÓng kê vui là có ljn ít nhÃt 50% cÖ sª thÜÖng måi âm thÀm dËp tiŒm sau m¶t næm ÇÀu mª cºa, và sÓ còn låi cÛng có ljn 50% ti‰p tøc g« bäng hiŒu xuÓng sau næm thÙ hai... Th‰ ÇÃy, chuyŒn làm æn quä là khó khæn, quä là kh¡c nghiŒt ljn vÆy; cho nên, Çâu chÌ có ngÜ©i ViŒt, mà cä ngÜ©i Trung Hoa, ngÜ©i MÏ cÛng th‰. H† cÛng "dËp tiŒm" ÇŠu ÇŠu nhÜ ai!
TØ nh»ng suy nghï trên, nhiŠu lÀn chúng tôi Çã t¿ hÕi: "LiŒu ngÜ©i ViŒt có giàu có thÆt s¿ không hay chÌ là ‘phÒn vinh giä tåo’, hay chÌ là cái vÕ hào nhoáng tåm b® bên ngoài nhÜng bên trong chÌ là r‡ng ru¶t?... ñâu m§i là hình änh Çích th¿c cûa c¶ng ÇÒng ViŒt trong lãnh v¿c tài chánh?..."
ñ‰n Bæn Khoæn Hai...
Toà soån có š ÇÎnh, nhân dÎp 20 næm Çánh dÃu ngày ly hÜÖng, th¿c hiŒn m¶t chû ÇŠ vŠ s¿ thành công tài chánh cûa c¶ng ÇÒng ViŒt tåi xÙ lå quê ngÜ©i. Trong lúc chúng tôi Çang phäi ti‰p xúc v§i nhiŠu ngÜ©i, džc nhiŠu tài liŒu Ç‹ vi‰t vŠ ÇŠ tài này, thì m¶t bài báo trên t© San Jose Mercury News Çã khi‰n chúng tôi suy nghï. ñó là bài: "American Success Story May Be A Lie" cûa Jack Fischer trong sÓ báo ra ngày 20 tháng 6 vØa qua. Bài này k‹ låi câu chuyŒn m¶t ngÜ©i thanh niên có tên là Lawrence Wong bÎ b¡t và ÇÜ®c tåi ngoåi vì Çã Çóng ljn 400,000 tiŠn "bail". Wong có tên ViŒt là QuÓc Huÿnh, là m¶t nhà kinh doanh trÈ (38 tu°i), thành công trên thÜÖng trÜ©ng computer v§i thÜÖng vø lên ljn 3.5 triŒu Çô-la/næm... Tên doanh thÜÖng Prestige Computer cûa anh vÓn dï là bi‹u tÜ®ng cûa s¿ thành Çåt qua nét cÀn cù và nhåy cäm doanh thÜÖng, thu hút nhiŠu khách hàng tên tu°i nhÜ FMC Corp., San Jose State University, hay Paramount’s Great America,... th‰ nhÜng uy tín Çó Çang bÎ "bÓc khói". Anh ta và nh»ng ngÜ©i trong nhóm Çang bÎ Çe d†a tù Çày... vì bÎ tÓ cáo là buôn bán các cÖ phÆn ÇiŒn tº bÎ Çánh c¡p. Tuy vÃn ÇŠ này còn Çang trong vòng tranh chÃp vŠ m¥t pháp lš, nhÜng kš giä Jack Fischer vÅn chåy hàng t¿a rÃt Ü là giÆt gân, rÃt Ü là câu khách ngay trang nhÃt: "Câu ChuyŒn VŠ S¿ Thành Công Tåi Hoa Kÿ Có Th‹ Là M¶t L©i DÓi Trá" ti‰p theo sau Çó v§i ti‹u t¿a "Câu ChuyŒn Thành Công Này Có Th‹ CÀn ñÜ®c Vi‰t Låi". TØ chuyŒn cûa Lawrence Wong, m¶t sÓ ngÜ©i Ç¥t vÃn ÇŠ: Phäi chæng c¶ng ÇÒng ViŒt không có ngÜ©i giàu có và câu chuyŒn vŠ s¿ thành công tåi Hoa Kÿ chÌ là m¶t l©i dÓi trá, là m¶t ÇiŠu không thÆt? Phäi chæng s¿ giàu có cûa ngÜ©i ViŒt ÇŠu b¡t nguÒn tØ viŒc làm æn phi pháp hay bÃt chánh? Và nhÜ th‰, phäi chæng "ngÜ©i mình" không giàu và s¿ giàu có chÌ là m¶t l©i dÓi trá?...
Chúng tôi Çã mang trong lòng hai tâm trång bæn khoæn nhÜ th‰ Ç‹ Çi tìm m¶t l©i giäi Çáp, hay dù ít cÛng là m¶t s¿ tìm tòi ch‡ hé mª cho câu trä l©i...
M¶t HuyŠn Thoåi Có ThÆt!
Ch‡ ÇÀu tiên trên ÇÜ©ng tìm hi‹u cûa chúng tôi là nh»ng chÒng sách báo cÛ trong thÜ viŒn. M¶t trong nh»ng bài tôi rÃt thích là bài "Trouble For America’s ‘Model’ Minority" cûa David Whitman trên tåp chí US News and World Report trong sÓ ra ngày 23 tháng 2 næm 1987. Bài báo này có Çoån: "After only four years in the US, the first wave of Indochinese refugees earned 18 percent more than the average American." Xin tåm dÎch là "ChÌ sau bÓn næm sÓng ª Hoa Kÿ, làn sóng tÎ nån ñông DÜÖng ÇÀu tiên Çã ki‰m ÇÜ®c 18% nhiŠu hÖn ngÜ©i MÏ trung bình." Chúng tôi xem Çây chính là bän hùng ca trên ÇÃt m§i, m¶t huyŠn thoåi cûa ngÜ©i ViŒt di cÜ và tØ Çó, m¶t tên g†i ÇÜ®c dành riêng Ç‹ ám chÌ c¶ng ÇÒng ViŒt nhÜ là "America’s ‘model’ minority" (s¡c dân thi‹u sÓ ki‹u mÅu tåi Hoa Kÿ). CÛng theo David Whitman, nguyên nhân dÅn ljn s¿ thành công nhÜ huyŠn thoåi Ãy xuÃt phát ÇÀu tiên tØ y‰u tÓ con ngÜ©i: trên 100 ngàn ngÜ©i tÎ nån ViŒt Nam ÇÀu tiên tåi Hoa Kÿ là nh»ng ÇÙa con Üu tú cûa miŠn Nam ViŒt Nam (elite group). David Whitman Çã vi‰t: "... These refugees made a relatively easy transition to life in the US and created a near mythic image of the Indochinese as brilliant students, flourishing entrepreneurs and altogether successful symbols of the American dream." ñoån trích trên xin ÇÜ®c tåm dÎch nhÜ sau: "... Nh»ng ngÜ©i tÎ nån này Çã tåo nên m¶t s¿ chuy‹n ti‰p tÜÖng ÇÓi dÍ dàng vào Ç©i sÓng m§i tåi Hoa Kÿ và tåo ÇÜ®c m¶t hình änh gÀn nhÜ huyŠn thoåi vŠ ngÜ©i ñông DÜÖng nhÜ là nh»ng sinh viên Üu tú, nh»ng nhà kinh doanh thành Çåt và nhìn chung là nh»ng bi‹u tÜ®ng thành công cûa giÃc mÖ Hoa Kÿ."
NhÜ th‰, chÌ sau 4 næm ÇÀu ng¡n ngûi ly hÜÖng, l§p ngÜ©i di cÜ ÇÀu tiên Çã dŒt nên ÇÜ®c m¶t huyŠn thoåi Çáng khâm phøc, Çã trª thành m¶t c¶ng ÇÒng mÅu m¿c trong các s¡c dân tÎ nån, di cÜ.
Tên g†i mÏ tØ "s¡c dân thi‹u sÓ ki‹u mÅu" ÇÜ®c nói ljn tØ Çó, cho dù gÀn Çây có ngÜ©i muÓn Ç¥t låi vÃn ÇŠ này, Çòi vi‰t låi câu chuyŒn thành công.
ñi Tìm Nh»ng Nhà TriŒu Phú Ÿ Ngoài ñ©i!
Có thÆt hay không nh»ng ngÜ©i ViŒt là triŒu phú? NgÜ©i mình có giàu thÆt s¿ không? Chúng tôi Çã Çi m¶t vòng d†c theo b© Thái Bình DÜÖng, tØ Los Angeles lên San Jose, qua Oakland, lên San Francisco, rÒi ljn Seattle, xuÓng miŠn Trung Texas, qua Florida bên b© ñåi Tây DÜÖng, Ç‹ tìm ki‰m câu trä l©i thoä Çáng cho các vÃn ÇŠ trên.
Qua l©i ÇÒn Çãi cûa ngÜ©i Ç©i cÛng nhÜ qua s¿ ghi nhÆn riêng, sÓ ngÜ©i ViŒt là triŒu phú tuy chÜa nhiŠu l¡m, nhÜng cÛng không phäi là ít ljn Ƕ khó tìm. Nhà væn Phåm QuÓc Bäo, tác giä cûa hàng chøc quy‹n biên khäo và ti‹u thuy‰t, Çã nêu tên m¶t sÓ các "tay" triŒu phú gÓc ViŒt tåi Los Angeles và chúng tôi së có bài vi‰t (hay phÕng vÃn) trong các sÓ báo t§i. Trong danh sách Çó, ngÜ©i Ç©i vÅn x‰p loåi hàng ÇÀu là bác sï Phåm ñæng Long CÖ và nhà kinh doanh TrÀn DÛ. Lên ljn San Jose, gÜÖng m¥t n°i bÆt hàng ÇÀu trên thÜÖng trÜ©ng vÅn chÜa rõ ràng l¡m, nhÜng m¶t l§p trÈ khá giàu Çang b¡t ÇÀu vÜÖn lên khá nhanh, Çó là nh»ng Thomas VÜÖng, Hùng, ... cûa hŒ thÓng næm tiŒm æn tåi nhiŠu thành phÓ nhÜ Fumiyoshi, Gourmet Buffet, ...; lên ljn Seattle, anh Phåm Kim- chû nhiŒm tuÀn báo NgÜ©i ViŒt Tây B¡c- Çã gi§i thiŒu m¶t danh sách ÇÜ®c g†i là "mÜ©i ngÜ©i ViŒt giàu nhÃt Seattle", mà có lë ÇÙng ÇÀu phäi k‹ ljn là TrÀn ñÙc cûa Viet Wah và Quách HiŒp cûa Bank America... ñ‰n Oakland, ai cÛng bi‰t ti‰ng triŒu phú David DÜÖng. Qua Texas, nghe ngÜ©i Ç©i tán tøng nhau vŠ s¿ giàu có cûa anh Phan, anh Ân, ... Sang Orlando - Florida, tuy chÜa nghe m¶t tên tu°i nào có tÀm vóc triŒu phú, th‰ nhÜng cÛng có nh»ng thÜÖng gia làm æn "lên tay" và có "c¿u" triŒu phú NguyÍn TÃn ñ©i. Toà soån Çã "høt" chuy‰n phÕng vÃn ông NguyÍn TÃn ñ©i vì ông Çang bÎ bŒnh n¥ng trong tu°i x‰ chiŠu. Tuy danh sách trên chÜa th‹ nào nêu lên Çû nh»ng triŒu phú ngÜ©i ViŒt ª Hoa Kÿ, th‰ nhÜng phÀn nào cÛng Çã kh£ng ÇÎnh r¢ng s¿ giàu có cûa ngÜ©i ViŒt ª Hoa Kÿ không phäi là ngoa, và ¡t r¢ng không cÀn phäi vi‰t låi câu chuyŒn thành công Ãy. Câu chuyŒn thành công trên ÇÃt MÏ là m¶t s¿ thÆt, chÙ không phäi là m¶t l©i nói dÓi.
Anh NguyÍn Kim Long, m¶t nhà hoåt Ƕng c¶ng ÇÒng rÃt n°i ti‰ng tåi Seattle và cÛng là m¶t ngÜ©i khá thành công tåi Hoa Kÿ, Çã nói v§i ngÜ©i vi‰t r¢ng: "´t ai nói thÆt lòng h† thành công nhÜ th‰ nào tåi Hoa Kÿ, dù cho sÓ ngÜ©i thành công không phäi là ít. M¶t sÓ ngÜ©i rÃt thành công nhÜng ch†n cách sÓng ‘low key’, sÓng âm thÀm, nên ít ai bi‰t ljn."
DÅu Òn ào hay kín ti‰ng, dÅu ÇÜ®c bi‰t ljn hay vÅn trong vòng "bí mÆt", ÇiŠu Çó không quan tr†ng, bªi ÇiŠu quan tr†ng là câu chuyŒn vŠ s¿ thành công tåi Hoa Kÿ không phäi là l©i nói dÓi.
Trong sÓ này, chúng tôi xin gi§i thiŒu các triŒu phú David DÜÖng, TrÀn ñÙc và m¶t vài thanh niên trÈ Çang phÃt nhanh nhÜ c¥p Hùng-Thomas.
Mua Nhà, M¶t "Thܧc ño" Khác VŠ Khä Næng Kinh T‰ Cûa NgÜ©i ViŒt.
CuÓi næm 1994, trang Real Estate cûa báo San Jose Mercury News cho bi‰t r¢ng nh»ng ngÜ©i có h† NguyÍn dÅn ÇÀu danh sách mua nhà tåi håt Santa Clara. Phía sau h† NguyÍn, còn có h† Phåm, TrÀn, Lê, VÛ, ... N‰u Çem c¶ng låi, c¶ng ÇÒng ViŒt bÕ xa các c¶ng ÇÒng khác (k‹ cä ngÜ©i MÏ tr¡ng) trong viŒc mua nhà tåi Santa Clara County.
Vào ngày 24 tháng 6 næm 1995, trang Real Estate cûa báo San Jose Mercury News låi chåy bài "Keeping Up With The Nguyens" (Theo Chân Giòng H† NguyÍn), trong Çó cho bi‰t m¶t lÀn n»a, h† NguyÍn låi dÅn ÇÀu tåi Santa Clara County và ÇÙng hång 19 trong toàn ti‹u bang. Tuy chÜa có sÓ liŒu trên phåm vi quÓc gia, nhÜng qua Çó, chúng ta phÀn nào cÛng thÃy ÇÜ®c r¢ng sÓ ngÜ©i ViŒt Nam mua nhà là khá Çáng k‹.
N‰u mua nhà là m¶t dÃu chÌ (indicator) cûa tình trång, khä næng tài chánh tÓt ÇËp thì viŒc ngÜ©i ViŒt dÅn ÇÀu tåi Santa Clara County quä là m¶t dÃu chÌ låc quan và chúng tôi tin ch¡c r¢ng câu chuyŒn thành công này không cÀn phäi ÇÜ®c vi‰t låi. HÖn th‰ n»a, m¶t sÓ thÓng kê cho thÃy giá trÎ cæn nhà mà ngÜ©i ViŒt mua luôn ª tÓp trên - tÙc là có giá trÎ tØ khá trª lên. T¿ s¿ kiŒn này cÛng cho thÃy r¢ng tình trång "income" và tài chánh cûa c¶ng ÇÒng ViŒt cÛng không ljn n‡i nào!
Hai MÜÖi Næm Nhìn Låi...
Tùy "Çôi m¡t kính riêng" (góc Ƕ nhìn) cûa tØng ngÜ©i, có th‹ có nh»ng s¿ Çánh giá khác nhau vŠ c¶ng ÇÒng ViŒt.
M¶t sÓ ngÜ©i bÎ Ãn tÜ®ng không mÃy ÇËp Çë khi cho r¢ng quá Çông Çäo ngÜ©i ViŒt sÓng nh© vào tr® cÃp xã h¶i, tr® cÃp th¿c phÄm và tr® cÃp y t‰; r¢ng sau Ç®t di cÜ ÇÀu tiên cûa "elite group", nh»ng Ç®t di cÜ sau không ti‰p tøc gi» n°i huyŠn thoåi "America’s ‘model’ minority" n»a. David Whitman Çã vi‰t thêm: "The story, however, is far different for the second wave, the 640,000 who arrived in the US following Vietnam’s invasion of Cambodia in 1978." Xin tåm dÎch là: "Tuy nhiên, câu chuyŒn Ãy Çã khác Çi nhiŠu ÇÓi v§i làn sóng di cÜ thÙ hai cûa 640 ngàn ngÜ©i ljn Hoa Kÿ sau khi ViŒt Nam xâm læng Cam-BÓt vào næm 1978." ñ‰n bây gi©, qua bi‰t bao nhiêu làn sóng di cÜ, cái ÇÜ®c g†i là "America’s ‘model’ minority" có còn không, hay cÀn ÇÜ®c vi‰t låi?
Chúng tôi nh§ trong chuy‰n vi‰ng thæm Florida gÀn Çây, anh Cris cûa Çài truyŠn hình Manila TV tåi San Francisco, có hÕi: "Vì sao nhiŠu ngÜ©i ViŒt Nam là dân Çánh cá?" Chúng tôi trä l©i: "Theo chúng tôi, rÃt ít ngÜ©i ViŒt Nam tåi Hoa Kÿ làm nghŠ Çánh cá. Dù có, Çó cÛng không phäi là nghŠ hèn hå. Chúng tôi nghï các bån Phi cûa bån Çã hi‹u lÀm ch» ‘boat people’ thành ‘fishmen’!..." Anh ta nghe xong và im l¥ng. Câu hÕi Çó, v§i chúng tôi, khó th‹ quên ÇÜ®c vì nó g¡n liŠn v§i "hình änh" cûa ngÜ©i ViŒt trong ÇÀu cûa s¡c dân khác... Nghe câu nói Çó, quä thÆt là: "Ta vŠ buÒn suÓt bu°i chiŠu nay!"
Sª dï chúng tôi muÓn nh¡c låi câu chuyŒn anh bån kš giä truyŠn hình ngÜ©i Phi LuÆt Tân, Cris, là cÓt Ç‹ nói r¢ng nh»ng t¿a ÇŠ ki‹u nhÜ "American Success Story May Be A Lie" ho¥c "This success story may need rewrite" cûa Jack Fischer rÃt dÍ gây ng¶ nhÆn vŠ c¶ng ÇÒng ngÜ©i ViŒt bªi các c¶ng ÇÒng khác, vì có th‹ h† së nghï r¢ng ngÜ©i ViŒt mình có giàu có Çi chæng n»a thì cÛng là do gian lÆn, phåm pháp mà thôi!
Có th‹ nói r¢ng hình änh ÇËp cûa "America’s ‘model’ minority" Çang bÎ "tÃn công" qua th¿c t‰ ljn hôm nay.
Tuy m¶t sÓ š ki‰n suy nghï nhÜ vÆy, th‰ nhÜng qua s¿ ghi nhÆn riêng cûa toà soån, có hai vÃn ÇŠ ÇÜ®c rút ra.
ThÙ nhÃt, th‰ månh cûa c¶ng ÇÒng ngÜ©i ViŒt là m¶t Ƕi ngÛ trí thÙc, chuyên viên Çông Çäo ljn Ƕ bÃt ng© và chính Ƕi ngÛ này m§i vØa hình thành tÀng l§p trí thÙc cho c¶ng ÇÒng, vØa có thu nhÆp cao và vØa chi‰m t› lŒ rÃt ph° bi‰n. Sª dï tôi g†i là "bÃt ng©" vì trong lúc nói chuyŒn v§i nha sï Bùi Duy ThiŒn, cô C. Fong cûa báo San Jose Mercury News cÛng bÃt ng© ljn Ƕ kêu "no way" khi bi‰t tåi San Jose có hÖn 110 bác sï, nha sï. M¶t ngÜ©i hi‹u bi‰t c¶ng ÇÒng ViŒt nhÜ cô C. Fong mà còn không th‹ nào tin n°i, huÓng hÒ ... Theo tôi, không chÌ ª San Jose mà cä ª m†i nÖi khác, l¿c lÜ®ng trí thÙc Çông Çäo này là m¶t trong nh»ng gÜÖng m¥t tiêu bi‹u cho c¶ng ÇÒng ViŒt tØ khía cånh tài chánh cho ljn Çóng góp xã h¶i... Hình änh này Çang trên Çà ÇÜ®c nâng lên ÇÆm nét hÖn khi giáo sÜ Robert Phong HÒ cûa trÜ©ng ñåi H†c UCSF cho bi‰t r¢ng trong m¶t sÓ trÜ©ng y và nha hiŒn nay nhÜ UCSF, con sÓ sinh viên ViŒt ÇÜ®c tuy‹n vào hàng næm b¢ng 1/3 hay 1/4 trong t°ng sÓ sinh viên ÇÜ®c tuy‹n ch†n. NhÜ th‰, theo d¿ Çoán cûa giáo sÜ NguyÍn Thành Nguyên (UCSF) và giáo sÜ Robert Phong HÒ (UCSF), trong vòng 10 næm t§i, con sÓ bác sï và nha sï gÓc ViŒt së chi‰m m¶t t› lŒ Çáng k‹ trong xã h¶i. Theo chúng tôi, là m¶t trong nh»ng ch‡ ÇÙng xã h¶i và tài chánh trong tÜÖng lai cûa c¶ng ÇÒng ViŒt tåi Hoa Kÿ và "America’s ‘model’ minority" cÛng bÎ vÃn ÇŠ này chi phÓi.
ThÙ hai, dÀu r¢ng hai mÜÖi næm qua, vÅn còn Çông Çäo ngÜ©i ViŒt sÓng nh© vào tr® cÃp, th‰ nhÜng giáo sÜ Nathan Caplan cûa trÜ©ng ñåi H†c Michigan, m¶t chuyên gia nghiên cÙu làn sóng tÎ nån thÙ hai cûa ngÜ©i ViŒt, Çã nhÆn xét thÆt Çúng khi ông vi‰t: "The refugees make exemplary use of the welfare system... And they rely on welfare less as time goes by." Xin ÇÜ®c dÎch nhÜ sau: "NgÜ©i tÎ nån (VN) Çã sº døng m¶t cách mÅu m¿c hŒ thÓng tr® cÃp xã h¶i... H† càng ngày càng ít lŒ thu¶c vào tr® cÃp hÖn v§i th©i gian trôi qua." Bi‰t bao nhiêu bác sï, nha sï, kÏ sÜ, luÆt sÜ gÓc ViŒt, ... cûa hôm nay và ngày mai Çã tØng nhÆn tr® cÃp xã h¶i cûa chính phû Hoa Kÿ. V§i ngÜ©i ViŒt tÎ nån hay di cÜ, tr® cÃp xã h¶i (tiŠn, phi‰u th¿c phÄm hay y t‰) chÌ là phÜÖng tiŒn, chÙ không hŠ là møc Çích.
Hai mÜÖi næm sau nhìn låi, chúng tôi không thÃy bi quan cho c¶ng ÇÒng ViŒt bªi chúng ta Çã làm ÇÜ®c nhiŠu ÇiŠu Çáng trân tr†ng, và chúng ta Çã xây d¿ng ÇÜ®c bŒ phóng cho ngày mai. Chúng ta giàu chÜa b¢ng c¶ng ÇÒng NhÆt, c¶ng ÇÒng Tàu, ... ChuyŒn Çó cÛng không phäi là chuyŒn l§n, bªi h† có m¶t lÎch sº ÇÎnh cÜ tåi Hoa Kÿ lâu dài hÖn chúng ta.
Sau hai mÜÖi næm ÇÎnh cÜ tåi Hoa Kÿ, bây gi© nhìn låi, chúng ta thÃy c¶ng ÇÒng ViŒt Çang vÜÖn lên phÒn thÎnh hÖn, Çã thÃy xuÃt hiŒn m¶t sÓ thÜÖng gia triŒu phú... ñó m§i là m¶t m¥t cûa vÃn ÇŠ, m¶t m¥t khác cÛng ÇÀy š nghïa là m¶t tÀng l§p chuyên gia và trí thÙc gÓc ViŒt Çang phát tri‹n nhanh chóng và r¶ng rãi trên kh¡p Hoa Kÿ.
Bây gi© là 20 næm nhìn låi.
Chúng tôi tin r¢ng ÇØng nói ljn 40 næm, mà khi vi‰t bài "30 næm nhìn låi", chúng tôi së có nh»ng cäm giác khác và nhiŠu s¿ kiŒn khác Ç‹ vi‰t.
NgÜ©i mình có thÆt s¿ giàu? Theo chúng tôi, chúng ta giàu thÆt s¿: s¿ giàu có không chÌ b¢ng con sÓ triŒu phú mà còn b¢ng cä Ƕi ngÛ Çông Çäo Çã, Çang và së là chuyên gia. Bªi, ai bäo con ngÜ©i và tài næng không phäi là m¶t thÙ cûa cäi?